Porady prawneJestem współwłaścicielem domu, tzn. parter i pierwsze piętro należą do mnie, właścicielem drugiego piętra jest mój brat, a poddasza – nieżyjąca już siostra. Dom od początku (20 lat) był zamieszkiwany tylko przez moją rodzinę (ja, żona i trójka dzieci). Nikt poza nami nie wkładał żadnych środków finansowych na remonty, nawet części wspólnych (schodów, dachu czy podjazdu). Dom był postawiony przez ojca, moich braci i mnie. Nie ukrywam też faktu, że kolejne naprawy wymagałyby interwencji w części domu nienależące do mnie. Czy jest jakaś możliwość, by zmusić brata do zrzeknięcia się współwłasności?
Niech Pani zwróci uwagę, że w przypadku współwłasności, współwłaściciele powinni ponosić koszty utrzymania nieruchomości i jej remontów w proporcji do swojego udziału w nieruchomości. Przykładowo, jeżeli budynek wymaga remontu dachu i jest trzech współwłaścicieli (każdy po 1/3), to koszty remontu dachu powinni ponieść wszyscy po 1/3 części. Jeżeli koszty koniecznego remontu poniósł tylko jeden z współwłaścicieli, może żądać od pozostałych zwrotu części tych kosztów odpowiadających ich udziałowi w nieruchomości.
Współwłasność poza przypadkami współwłasności przymusowej ma charakter tymczasowy, dlatego przepisy dopuszczają możliwość jej zniesienia w każdym czasie, a roszczenie to nie ulega przedawnieniu i przysługuje każdemu ze współwłaścicieli. Znieść współwłasność można w drodze umowy lub postępowania sądowego. Umowne zniesienie współwłasności może nastąpić tylko wówczas, gdy współwłaściciele dojdą do porozumienia miedzy sobą co do konieczności i sposobu zniesienia współwłasności. Należy pamiętać, że przy umownym zniesieniu współwłasności nieruchomości konieczna jest zawsze forma aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Natomiast w przypadku niemożliwości porozumienia się, współwłaścicielom pozostaje tylko droga sądowa. Postępowanie o zniesienie współwłasności przed sądem ma charakter nieprocesowy, a w celu jego wszczęcia należy złożyć stosowny wniosek. Powinien on zawierać wszystkie elementy wynikające z przepisów o pozwie oraz wymieniać wszystkich zainteresowanych w sprawie (art. 511 k.p.c.). We wniosku należy opisać nieruchomość mającą ulec podziałowi, wskazując miejsce jej położenia, powierzchnię, przeznaczenie, numer księgi wieczystej i oznaczenie geodezyjne. Wnioskodawca może również określić swoje żądania dotyczące sposobu zniesienia współwłasności: np.tak jak zawarto w pytaniu, tj. żądanie przyznania całej nieruchomości wnioskodawcy, który jako jedyny zajmuje tę nieruchomość. Jednak należy pamiętać, że w takim przypadku konieczne będzie spłacenie pozostałych współwłaścicieli w wysokości wartości rynkowej ich udziału w nieruchomości. W przypadku braku porozumienia wysokość spłaty ustali sąd.
2014-06-10
