Zajęcie nieruchomości w celu publicznym

Podstawą niniejszego wyroku był następujący stan faktyczny. Pewna spółka energetyczna wystąpiła do Starosty o wydanie decyzji ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości, stanowiącej własność skarżących, w celu realizacji inwestycji celu publicznego tj. budowy odcinka trasy dwutorowej linii elektroenergetycznej 110 kV, zatwierdzone uchwałą Rady Gminy. Wnioskodawca zwrócił się także o wydanie decyzji zezwalającej na niezwłoczne zajęcie ww. nieruchomości i nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności.

Starosta ograniczył sposób korzystania z przedmiotowej nieruchomości i zezwolił na realizację wnioskowanej inwestycji. Starosta zezwolił ww. spółce na niezwłoczne zajęcie tej nieruchomości w celu realizacji rzeczonej inwestycji. Po rozpoznaniu odwołania skarżących, Wojewoda utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Powyższą decyzję skarżący zaskarżyli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

WSA podkreślił, że podjęcie decyzji w trybie art. 124 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami poprzedzone musi być stwierdzeniem, że w obrocie prawnym istnieje wydana wcześniej decyzja zobowiązująca właściciela do udostępnienia nieruchomości. W ocenie WSA organy obu instancji w sposób prawidłowy wykazały zasadność wniosku o zezwolenie na niezwłoczne zajęcie nieruchomości, a wydanie decyzji uzasadnione było ważnym interesem gospodarczym, a także interesem społecznym, co dostatecznie uzasadniono w wydanych rozstrzygnięciach. Realizacja rzeczonej inwestycji stanowi wypełnienie ustawowych zadań nałożonych na inwestora oraz realizowana jest w interesie publicznym i społecznym, skutkiem czego zarzuty skargi dotyczące nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności Sąd uznał za bezzasadne.

WSA nie uwzględnił również zarzutów skargi dotyczących braku ostateczności decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości objętej zakresem niniejszego postępowania, czy też braku ostatecznej decyzji zezwalającej na trwałe wyłączenie z produkcji rolniczej gruntów rolnych, wyjaśniając, że w niniejszej sprawie badaniu podlegają dwie przesłanki, tj. istnienie w obrocie prawnym (chociażby nieostatecznej) decyzji ograniczającej sposób korzystania z nieruchomości oraz, istnienie realnego zagrożenia dóbr chronionych wymienionych w art. 108 § 1 k.p.a. i 124 ust. 1a u.g.n. Zdaniem Sądu obydwie przesłanki w badanym przypadku występują.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną wnieśli skarżący. NSA podtrzymał argumentacje WSA oraz organów biorących udział przy wydawaniu decyzji. Jednocześnie NSA odnosząc się do zarzutu braku przesłanek do zastosowania art. 124 ust. 1a u.g.n., tj. decyzji udzielającej inwestorowi zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości, stwierdził że sam ustawodawca konstruując powyższy przepis przesądził o obligatoryjnym wydaniu decyzji o niezwłocznym zajęciu nieruchomości oraz nadaniu jej rygoru natychmiastowej wykonalności. W sytuacji spełnienia przesłanek, o których mowa w tym przepisie, starosta udziela w drodze decyzji, zezwolenia na niezwłoczne zajęcie nieruchomości nadając tej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

Organ zobowiązany jest do wydania takiej decyzji na wniosek podmiotu, który będzie realizował cel publiczny "w przypadkach określonych w art. 108 k.p.a. lub uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym". Sąd wskazuje, że przyjmuje się, że budowa, czy przebudowa odcinka sieci elektroenergetycznej realizuje wyjątkowo ważny interes inwestora, ważny interes gospodarczy państwa oraz interes społeczny (zob. wyrok NSA z 6 lipca 2016 r., I OSK 1648/15, I OSK 1650/15).

Sąd podkreśla, że realizowanie sieci energetycznej jako inwestycji liniowej jest realizacją celu publicznego. Zgodnie z art. 6 pkt 2 u.g.n. celem publicznym w rozumieniu ustawy jest budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń.