Prawo właściciela w postępowaniu o zameldowanie lub wymeldowanie

Osoba dysponująca tytułem prawnym do lokalu jest stroną w postępowaniu administracyjnym o zameldowanie (wymeldowanie) w tym lokalu innej osoby, prowadzonym na podstawie przepisów ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.

Rzecznik Praw Obywatelskich (dalej RPO) wyraził wątpliwości, czy stroną postępowania o wymeldowanie (zameldowanie) w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego jest tylko osoba, co do wymeldowania (zameldowania), której toczy się postępowanie administracyjne,czy stroną są również podmiot posiadający tytuł prawny do lokalu. RPO złożył wniosek o rozstrzygnięcie w/w wątpliwości do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych powstały rozbieżności. NSA w uchwale, wydanej w składzie 7 sędziów orzekł, że osoba dysponująca tytułem prawnym do lokalu jest stroną w postępowaniu administracyjnym o zameldowanie (wymeldowanie) w tym lokalu innej osoby, prowadzonym na podstawie przepisów ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

W uzasadnieniu uchwały podkreślił, że ewidencja ludności służąca rejestrowaniu pobytu ma charakter wyłącznie porządkowy. Oznacza to, że zameldowanie nie jest związane z rozstrzyganiem uprawnień do lokalu, ani tym samym prawa do przebywania w nim. Dla osoby zgłaszającej się do zameldowania, jak też dla organu dokonującego zameldowania, wystarczający jest potwierdzony dowodem fakt przebywania w lokalu z określonym zamiarem. Nie można od osoby podlegającej zameldowaniu wymagać legitymowania się prawem do lokalu, np. w postaci zgody właściciela nieruchomości.

Zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu. Zarówno zameldowanie, jak i wymeldowanie, są objęte obowiązkiem meldunkowym, co wynika z art. 4 ustawy o ewidencji ludności.

Jednocześnie zameldowanie lub wymeldowanie najczęściej dotyczy lokalu mieszkalnego, a własność podlega ochronie w przepisach Konstytucji RP. Oznacza to, postępowanie o zameldowanie lub wymeldowanie określonej osoby w danym lokalu dotyczy interesu prawnego także osoby, która ma tytuł prawny do tego lokalu. Kwestia zamiaru zameldowania się w cudzym mieszkaniu albo uchylania się od obowiązku wymeldowania się z cudzego lokalu może stanowić naruszenie praw osoby, która ma tytuł prawny do lokalu. Dlatego też osoba mająca tytuł prawny do lokalu nie może być pozbawiona prawda do udziału w postępowaniu jako strona, gdyż wtedy zostałaby byłaby pozbawiona możliwości potwierdzenia czy określona osoba przebywa albo opuściła jej lokal.

Uchwała składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 grudnia 2011 r., sygn. akt II OPS OPS 1/11).

2012-02-03

powrót do listy orzecznictw