Porady prawneW przedmiotowej sprawie Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne sądu rejonowego dotyczące podziału nieruchomości obciążonej hipoteką. Trybunał orzekł, że art. 76 ust. 1 zdanie drugie ustawy o księgach wieczystych i hipotece jest niezgodny z konstytucją. W przepisie tym bowiem ochrona praw wierzyciela udzielana jest kosztem praw współwłaścicieli nieruchomości, których udziały przed podziałem nie były obciążone hipoteką. Wprowadzenie kwestionowanego przepisu na pewno nie było konieczne. Istnieją bowiem inne rozwiązania prawne, których zastosowanie chroniłoby wierzytelność zabezpieczoną hipoteką na udziale we współwłasności, bez naruszania praw pozostałych współwłaścicieli. Ograniczenie prawa własności jest sprzeczne także z zakazem nadmiernej ingerencji, ponieważ współwłaściciele nie dysponują skutecznym środkiem ochrony przeciw grożącej im egzekucji z nieruchomości, zwłaszcza w przypadku obciążenia hipoteką przymusową. Trybunał stwierdził, że ustawodawca rozstrzygnął konkurencję dwóch praw konstytucyjnie chronionych w sposób sprzeczny z podstawowymi założeniami ustawy zasadniczej. Z założeń tych wynika szczególna pozycja własności w porównaniu z innymi prawami majątkowymi. W sytuacji konfliktu praw – własności i wierzytelności zabezpieczonej hipoteką – ochronie winna podlegać przede wszystkim własność.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2012 r., sygn.akt P 15/12
2012-08-31
powrót do listy orzecznictw
