Odwołanie od nakazu rozbiórki

W konsekwencji organ nałożył na M. obowiązek przedłożenia dokumentów związanych z samowolną budową budynku hali produkcyjno-magazynowej. Właścicielka nie przedstawiła wymaganych dokumentów w wyznaczonym terminie. W związku z tym otrzymała od PINB nakaz dokonania rozbiórki samowolnie wybudowanego obiektu hali produkcyjno-magazynowej. Strona odwołała się do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego. Jednostka odwoławcza podtrzymała decyzję organu I instancji.

Na wyżej wymienioną decyzję M. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Ten z kolei uznał ją za uzasadnioną, aczkolwiek z innych przyczyn niż te, które zostały wskazane przez skarżącą. Jego zdaniem, w przedmiotowej sprawie nie jest kwestionowane, że na dzień wydania kontrolowanej decyzji istniała samowola budowlana. W tym zakresie sąd podzielił argumentację prawną i faktyczną kontrolowanych organów, ale dopatrzył się uchybienia w innym aspekcie sprawy.

Zgodnie z treścią art. 52 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane: Inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany na swój koszt dokonać czynności nakazanych w decyzji, o której mowa w art. 48, art. 49b, art. 50a oraz art. 51, w tym czynności rozbiórki. Sąd wskazuje tutaj na pogląd: Prawodawca w art. 52 wymienia następujące kategorie podmiotów: inwestora; właściciela; zarządcę obiektu budowlanego. W orzecznictwie wskazuje się, że wymienienie trzech kategorii podmiotów zobowiązanych nie oznacza, że obowiązek dokonania czynności obciąża te podmioty solidarnie. Kolejność podmiotów wskazanych w powołanym przepisie nie jest przypadkowa. Utarty jest pogląd, że w pierwszej kolejności zobowiązany do dokonania czynności jest inwestor, chyba że w okolicznościach sprawy podmiot ten w dacie orzekania już nie istnieje bądź nie ma tytułu do nieruchomości lub obiektu, który upoważniałby do wykonania czynności nakazanych decyzją. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy obiekt jest budowany na terenie, do którego inwestor nie ma żadnego tytułu prawnego, i inwestycja jest realizowana bez zgody właściciela nieruchomości bądź gdy inwestor zbył nieruchomość, której dotyczy przedmiot postępowania, na rzecz innych osób,(Za Mirosław Wincenciak, [w:] red. Plucińska-Filipowicz Alicja, Wierzbowski Marek , Buliński Kamil, Despot-Mładanowicz Arkadiusz, Filipowicz Tomasz, Kosicki Artur, Rypina Mariusz, Prawo budowlane. Komentarz, Wydanie III, WKP 2018).

Zdaniem Sądu w pewnych okolicznościach nakaz rozbiórki może zostać skierowany również do inwestora, nie będącego właścicielem nieruchomości, na której wybudowano obiekt. Jest to dopuszczalne w sytuacji, gdy inwestor postawił budynek bez zgody osoby, do której należy działka. W takim bowiem przypadku nałożenie nakazu rozbiórki na właściciela nieruchomości byłoby dla niego nieuzasadnionym obciążeniem, narażałoby go na koszty i uciążliwą procedurę. Stanowiłoby również nieuzasadnione zwolnienie inwestora, który działał w warunkach samowoli budowlanej i powinien przyjąć wszystkie niedogodności związane z wykonaniem rozbiórki.

W ocenie sądu stwierdzenie organu I instancji, zawarte w uzasadnieniu jego decyzji, zgodnie z którym inwestor przedmiotowego obiektu nie jest znany – w żaden sposób nie wykazuje, że organ podjął wszelkie kroki pozwalające mu na ustalenie osoby/podmiotu będącego tym inwestorem. W postępowaniu sądowym wykazano, że organ I instancji powinien ustalić w trybie administracyjnym, kim jest inwestor. Pominięcie tej czynności potencjalnie pozbawiło skarżącą możliwości uniknięcia konsekwencji nakazu rozbiórki (o ile właścicielem jest ktoś inny), w sytuacji, kiedy inwestor otrzyma od niej zobowiązanie udostępnienia terenu celem realizacji obowiązków administracyjnych.

Na podstawie powyższego sąd uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu swoich założeń.

2019-07-15