Porady prawneKrystyna i Bronisław S. wystąpili do sądu przeciwko Gminie Rzeszów o odszkodowanie za zalewanie ich nieruchomości. Zalewanie spowodowane było zmianą stanu wód na gruncie z powodu zasypania rowu przydrożnego, który odprowadzał wody opadowe. Za podstawę powołali przepisy kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych (art. 415 i nast.). Sąd jednak nie rozpatrzył sprawy, ale odrzucił pozew uznając, że obligatoryjna jest droga postępowania administracyjnego, zgodnie z art. 186 ustawy z dnia z 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz. 1229 ze zm.). Mówi on, że w sprawie naprawienia szkód innych niż określone w art. 16 ust. 3 i 17 ust. 1, droga sądowa przysługuje po wyczerpaniu drogi administracyjnej. Postanowienie o odrzuceniu pozwu powodowie zaskarżyli do sądu apelacyjnego, zarzucając błędne uznanie, drogi administracyjnej za obligatoryjną . Sąd apelacyjny uznał, że sprawa nie jest tak oczywista, bo występuje w niej zagadnienie prawne, które powinien rozstrzygnąć Sąd Najwyższy. W związku z tym postawił mu następujące pytanie: czy dla dochodzenia odszkodowania za szkody spowodowane zmianą stanu wody na gruncie przez zasypanie rowu przydrożnego odprowadzającego wody opadowe droga sądowa jest dopuszczalna, bez wyczerpania trybu, o którym mowa w art. 186 ust. 3 ustawy - Prawo wodne z 18 lipca 2001 r. W uzasadnieniu sąd stwierdził, że wątpliwości wzięły się stąd, iż art. 185 prawa wodnego mówi, że do naprawienia szkód, o jakich mowa w ustawie, stosuje się art. 186 i nast. Natomiast art. 186 ust. 1 stanowi, że droga sądowa przysługuje po wyczerpaniu drogi postępowania administracyjnego. Oznacza to, że wysokość odszkodowania ustala się w decyzji. Dopiero wtedy, gdy zainteresowany jest z tej wysokości niezadowolony, może wystąpić na drogę sądową. W tej sprawie powodowie dochodzą odszkodowania za szkodę spowodowaną przez zmianę stanu wody na gruncie, co z kolei wywołane zostało zasypaniem rowu przydrożnego. Wobec tego, zgodnie z art. 29 ust. 3 prawa wodnego, mogą domagać się nakazania właścicielowi w drodze decyzji przywrócenia stanu poprzedniego albo wykonania urządzeń, które zapobiegałyby szkodom. W takim przypadku przepisy prawa wodnego nie przewidują dochodzenia odszkodowania. Sąd Najwyższy, podjął uchwałę w której stwierdził, że roszczenie o naprawienie szkody spowodowanej zalewaniem na skutek zmiany stanu wody - poza przypadkami, o których mowa w art. 16 ust. 3 i art. 17 ust. 1 ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne - może być dochodzone przed sądem po wyczerpaniu postępowania administracyjnego.
Przypomnijmy co stawią wyżej powołane art16 ust 3 i art 17 ust.1:
Artykuł 16 ust. 3: Właścicielowi gruntów zalanych podczas powodzi w wyniku nieprzestrzegania przepisów ustawy przez właściciela wody lub właściciela urządzenia wodnego przysługuje odszkodowanie na warunkach określonych w ustawie. Artykuł 17 ust. 1: Jeżeli śródlądowa woda powierzchniowa płynąca lub wody morza terytorialnego albo morskie wody wewnętrzne zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody.
2004-06-04
powrót do listy orzecznictw
