W przedmiotowej sprawie inwestor nabył w drodze kupna nieruchomość. Nabywca złożył wniosek o wpis do księgi wieczystej prawa użytkowania wieczystego działki wraz z prawem własności zabudowań położonych na niej.
Sąd wieczystoksięgowy zwrócił wniosek, bowiem jego zdaniem opłata sądowa była dwa razy za mała. Zgodnie bowiem z art. 42 ust. 1 ustawy o kosztach cywilnych (Dz.U. z 2010 r. nr 90, poz. 594 z późn. zm.) opłatę stałą w kwocie 200 zł pobiera się od wniosku o wpis własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa rzeczowego. Do tego art. 45 ust. 2 tejże ustawy stanowi, że: opłatę stałą 200 zł pobiera się odrębnie od wniosku o wpis każdego prawa, choćby wpis dwóch lub więcej praw miał być dokonany na tej samej podstawie prawnej.
Od postanowienia o zwrocie wniosku zostało złożone zażalenie. Sąd okręgowy powziął wątpliwości, co do rozstrzygnięcia, m.in. z uwagi na odmienne praktyki orzecznicze w tej kwestii. Opisał więc zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu, przedstawiając dwie koncepcje rozwiązania sprawy. Pierwsza, zakłada pobieranie w takiej sytuacji jednej opłaty, co zostało uargumentowane tym, że prawo własności budynków znajdujących się na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym nie jest prawem samodzielnym i nie może być przedmiotem osobnego obrotu, więc dzieli w pełni los użytkowania wieczystego. Druga, nakazuje dokonać podwójnej opłaty i tę koncepcję przyjął Sąd Najwyższy za słuszną. Obowiązek zapłaty podwójnej wynika bowiem z tego, według składu orzekającego, że w istocie wniosek dotyczy dwóch praw: prawa użytkowania wieczystego i prawa własności budynków i urządzeń.
Uchwała Sądu Najwyższego z 12 grudnia 2012 r., sygn. akt III CZP 81/12
2013-01-21
powrót do listy orzecznictw