Wątpliwość dotyczyła nabycia udziału nieruchomości rolnej w ramach układu zawartego z wierzycielami. Notariusz odmówił dokonania czynności notarialnej zwracając uwagę na to, że nabywca udziałów nie jest rolnikiem.
Zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej. Ustawa przewiduje wyjątki od wyżej wymienionej reguły. Jednym z takich wyjątków jest art. 2a ust. 3 pkt 4) zgodnie z którym powyższa reguła nie dotyczy nieruchomości rolnych nabytych w postępowaniu restrukturyzacyjnym w ramach postępowania sanacyjnego. Na gruncie wymienionych przepisów pojawiło się zagadnienie prawne, które trafiło do Sądu Najwyższego.
Pytanie brzmiało: czy do przeniesienia własności nieruchomości w wykonaniu układu przyjętego przez wierzycieli i zatwierdzonego przez sąd postanowieniem wydanym w sprawie o ogłoszenie upadłości przed dniem 30 kwietnia 2016 r., a które stało się prawomocne po tym dniu, stosuje się ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnych wnikające z art. 2a ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego?
Ponadto w przypadku odpowiedzi pozytywnej, powstała wątpliwość, czy wyłączenie zastosowania ograniczeń w nabywaniu nieruchomości rolnej w przypadku nabycia nieruchomości rolnej w ramach postępowania restrukturyzacyjnego w ramach postępowania sanacyjnego ma zastosowania również do nabycia nieruchomości rolnej w toku postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu, prowadzonego nadal po wejściu w życie ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne. Należy tu zauważyć, że wyżej wymieniona ustawa w miejsce postępowania naprawczego wprowadziła postępowanie restrukturyzacyjne.
Sąd Najwyższy podjął uchwałę o treści: Ograniczenia obrotu nieruchomościami rolnymi przewidziane w art. 2a ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego w brzmieniu ustalonym, nie mają zastosowania do przeniesienia własności nieruchomości w wykonaniu układu przyjętego przez wierzycieli i zatwierdzonego przez sąd postanowieniem wydanym w sprawie o ogłoszenie upadłości przed dniem 30 kwietnia 2016 r., które stało się prawomocne po tym dniu.
Uchwała Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2019 r., sygn. akt III CZP 79/18Krzysztof Janowski, radca prawny
2019-04-01
powrót do listy orzecznictw