Kategorie przyczyn nakazu rozbiórki obiektu budowlanego

Sprawa rozpoczęła się od tego, że Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej WINB) decyzją nakazał burmistrzowi rozbiórkę nieużywanego wiaduktu drogowego, łączącego drogi gminne oraz uporządkowanie terenu, wskazując termin, w którym należy przystąpić do robót rozbiórkowych. W uzasadnieniu swojej decyzji wskazał, iż podczas kontroli stwierdzono: nieodpowiedni stan wiaduktu, brak założonej książki obiektu budowlanego oraz niepoddawanie obiektu w czasie użytkowania okresowym kontrolom. Ponadto wiadukt nie nadawał się do remontu, odbudowy, ani wykończenia. Gmina odwołała się od powyższej decyzji, jednak GINB uznał argumentację organu I instancji za prawidłową i utrzymał w tym zakresie zaskarżoną decyzję w mocy.

Następnie gmina wniosła skargę do WSA, który wydał wyrok, podtrzymujący stanowisko prezentowane przez organy obu instancji. Podczas przeprowadzonej rozprawy WSA stwierdził, że obiekt nie jest wpisany do rejestru zabytków oraz nie jest objęty ochroną konserwatorską na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wydanie decyzji rozbiórkowej poprzedziły oględziny obiektu, odzwierciedlone w protokole oraz sporządzona została stosowna ekspertyza. Ponadto pełnomocnik skarżącej gminy oświadczył, że nie jest ona zainteresowana remontem, a wiadukt nie jest konieczny dla utrzymania ruchu na drogach tego terenu. Zdaniem WSA, jeżeli podmiot zobowiązany do utrzymania obiektu i remontu, nie jest zainteresowany jego przeprowadzeniem, musi zostać zobowiązany do rozbiórki nieużytkowanego obiektu. Sprawa ostatecznie trafiła do NSA, w wyniku wniesienia skargi kasacyjnej przez gminę, która zaskarżyła wyrok WSA w całości.

W skardze kasacyjnej gmina zarzuciła naruszenie przepisu prawa materialnego, tj. art. 67 ust. 1 Prawa budowlanego (który stanowi: Jeżeli nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę tego obiektu i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich zakończenia), wskazując, iż z załączonej do skargi ekspertyzy oraz z fragmentów ekspertyzy złożonej na rozprawie, wynika, iż obiekt nadaje się do remontu lub odbudowy, co stoi w sprzeczności z dyspozycją wymienionego wyżej przepisu.

Zdaniem NSA skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie. W uzasadnieniu NSA przeanalizował przesłanki wynikające z Prawa budowlanego, jakie muszą zostać spełnione, by wydać nakaz rozbiórki obiektu budowlanego. Według NSA przepis art. 67 ust. 1 Prawa budowalnego zawiera katalog dwojakiego rodzaju przyczyn. Pierwszą grupę stanowią kwestie łączące się ze stanem technicznym obiektu, co wyraża się w sformułowaniu ustawowym: „nie nadaje się on do remontu, odbudowy lub wykończenia”. Przy drugiej kategorii przyczyn niezbędne jest ustalenie intencji właściciela odnośnie podjęcia i wykonania prac remontowych, wykończeniowych bądź odbudowy. Jeżeli wykonanie takich robót byłoby obiektywnie i technicznie możliwe, wówczas organ powinien wydać decyzję o usunięciu stwierdzonych nieprawidłowości, określając rodzaj koniecznych do wykonania robót oraz termin ich realizacji, a w dalszej kolejności – w przypadku, kiedy zobowiązany podmiot nie wywiąże się z nałożonego na niego obowiązku – wydać nakaz rozbiórki. Niezwykle istotne jest to, iż sama tylko techniczna możliwość przeprowadzenia remontu obiektu budowlanego przy bierności jego właściciela nie jest wystarczająca do rezygnacji przez organ nadzoru z wydania decyzji nakazującej jego rozbiórkę. NSA zaznaczył, że niezbędne do umorzenia postępowania prowadzonego na podstawie wyżej wymienionego przepisu Prawa budowlanego, jest uzyskanie przez organ prowadzący wiarygodnego zapewnienia właściciela lub zarządcy obiektu o możliwości wykonania robót związanych z doprowadzeniem tego obiektu do legalnego i technicznie właściwego stanu użytkowania. Takiego zapewnienia od skarżącej gminy, w rozpatrywanej sprawie nie było, a wręcz przeciwnie, opowiadała się ona za koniecznością rozbiórki wiaduktu, argumentując to jego złym stanem technicznym.

Mając na uwadze powyższe, NSA oddalił skargę kasacyjną i uznał za prawidłowe ustalenia organów obu instancji, dostrzegając zły stan techniczny wiaduktu, jak i brak rzeczywistej chęci gminy do przeprowadzenia jego remontu.

2018-03-26