Systemy kominowe powietrzno-spalinowe

Rosnące ceny energii, coraz większa troska o środowisko i konieczność ograniczania emisji spalin skłaniają do poszukiwania coraz bezpieczniejszych i zarazem oszczędniejszych sposobów ogrzewania domów i mieszkań. Do najbardziej popularnych i najdynamiczniej rozwijających się urządzeń grzewczych można zaliczyć kotły gazowe z zamkniętą komorą spalania. Są to specyficzne urządzenia, które do prawidłowego działania, potrzebują specjalnych systemów kominowych.

Zamknięta komora spalania całkowicie odizolowuje proces spalania w kotle od pomieszczenia, w którym się on znajduje. Powietrze potrzebne do spalania dostarczane jest bowiem bezpośrednio z zewnątrz budynku. Taki zabieg w znacznym stopniu upraszcza projektowanie i instalację układów grzewczych w budynkach mieszkalnych. Dzięki temu kotły z zamkniętą komorą spalania można umieszczać w takich miejscach jak kuchnia czy łazienka, przy zachowaniu całkowitego bezpieczeństwa dla użytkownika. Do współpracy z tego rodzaju urządzeniami przeznaczone są specjalne układy odprowadzania spalin — tzw. systemy powietrzno-spalinowe, w skrócie oznaczane jako SPS i WSPS. Pierwszy z nich składa się z dwóch niezależnych od siebie przewodów służących do doprowadzenia powietrza do komory spalania i odprowadzenia spalin na zewnątrz. WSPS z kolei to określenie koncentrycznych przewodów powietrzno- spalinowych, gdzie wewnętrznym przewodem wędrują spaliny, a zewnętrznym doprowadzane jest powietrze do spalania. W tym przypadku mogą być stosowane dwa rozwiązania:

• powietrze może być dostarczane, a spaliny usuwane za pomocą przewodu składającego się ze współosiowych rur (tzw. rura w rurze);
• spaliny mogą być odprowadzane przez wewnętrzną rurę, a powietrze doprowadzane przez pozostałą przestrzeń w kanale kominowym.

System kominowy ©JAWAR

Systemy powietrzno-spalinowe są stosowane do kotłów kondensacyjnych oraz kotłów niekondensujących z zamkniętą komorą spalania. Poza jednym szczegółem, ich budowa jest bardzo podobna — w kotłach pracujących bez kondensacji ważne jest uniemożliwienie przedostania się skroplin do kotła, w tym celu stosuje się rozwiązanie ze specjalnym odkraplaczem. W kotłach kondensacyjnych, które odzyskują dodatkowe ciepło zawarte w spalinach, poprawiając swoją sprawność, skropliny z przewodu spalinowego sprowadzane są z powrotem do kotła.

Z jakich tworzyw

Materiały, z których wykonuje się kominy, powinny być przede wszystkim niepalne, jest to dokładnie określone w polskich przepisach. Stosowane elementy powinny przejść odpowiednie badania i spełniać wymagania określone w polskich normach dotyczących kominów. Na rynku dostępne są dwa główne systemy: oparte o specjalny wkład stalowy lub ceramiczny.

Kotły z zamkniętą komorą spalania pracują na zasadzie nadciśnienia, co oznacza, że spaliny są usuwane niegrawitacyjnie, ale są wydmuchiwane przez wentylator. Dlatego właśnie kominy z nimi współpracujące muszą cechować się wysoką szczelnością. Producenci systemów powietrzno-spalinowych zwracają na to szczególną uwagę i wyposażają poszczególne elementy w specjalne uszczelki gwarantujące całkowitą szczelność całego układu. Dodatkowo przy niskiej temperaturze spalin w takich kotłach powstaje duża ilość agresywnego kondensatu, dlatego wkłady kominowe, poza szczelnością, muszą charakteryzować się odpornością na działanie wilgotnych i agresywnych chemicznie produktów spalania.

Co w przepisach prawnych

Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, urządzenia gazowe z zamkniętą komorą spalania mogą być instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych niezależnie od rodzaju występującej w nich wentylacji, jednak pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych. W przypadku, gdy układ spalinowy i powietrzny zostały rozdzielone (istnieją dwa osobne przewody) pomieszczenie, w którym znajduje się kocioł, powinno posiadać odpowiednią wentylację, nawet mimo

zastosowania zamkniętej komory spalania. Warunki techniczne, odwołując się do konkretnych norm, jednoznacznie określają, iż przewody kominowe powinny być wyprowadzane ponad dach, na wysokość zabezpieczającą przed niedopuszczalnym zakłóceniem ciągu. Te same przepisy dopuszczają możliwość wyprowadzenia koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych lub oddzielnych przewodów powietrznych i spalinowych od urządzeń gazowych z zamkniętą komorą spalania przez ścianę zewnętrzną budynku. Dotyczy to kotłów o nominalnej mocy cieplnej nie większej niż:

• 21 kW w wolnostojących budynkach jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej;
• 5 kW w pozostałych budynkach mieszkalnych.

Zasada działania systemu
powietrzno-spalinowego©SCHIEDEL

Dodatkowo wyloty przewodów powinny znajdować się wyżej niż 2,5 m nad poziomem terenu. Warto zaznaczyć, że dopuszcza się ich usytuowanie poniżej 2,5 m, lecz nie mniej niż 0,5 m ponad poziomem terenu, jeżeli w odległości do 8 m nie znajduje się plac zabaw dla dzieci lub inne miejsca rekreacyjne. Z kolei odległość między wylotami przewodów nie powinna być mniejsza niż 3 m, a ich odległość od najbliższej krawędzi okien otwieranych i ryzalitów przesłaniających nie mniejsza niż 0,5 m. Co istotne, nie stosuje się ograniczenia ze względu na moc kotłów, od których indywidualne koncentryczne przewody powietrzno- spalinowe lub oddzielne przewody powietrzne i spalinowe są wyprowadzone przez zewnętrzną ścianę budynku, w obiektach produkcyjnych i magazynowych oraz halach sportowych i widowiskowych. Warunkiem jest, aby odległość ściany od granicy działki budowlanej wynosiła co najmniej 8 m, a od ściany innego budynku z oknami — nie mniej niż 12 m. Ponadto wyloty przewodów w takich obiektach muszą znajdować się wyżej niż 3 m ponad poziomem terenu.

Czy warto?

Wyprowadzenie kanałów powietrzno-spalinowych przez ścianę zewnętrzną może być bardzo korzystnym rozwiązaniem w momencie modernizacji systemu grzewczego i ulokowania kotła w pomieszczeniu bez komina. Dodatkowo ważną kwestią jest koszt takiej instalacji — kilka elementów systemu jest nieporównywalnie tańsze niż budowa systemu kominowego od podstaw. Omawiane rozwiązanie ma również swoje wady, spaliny wyprowadzane poza ścianę budynku mogą mieć destrukcyjny wpływ na elewację. Agresywny kondensat osiadający na ścianie zewnętrznej wokół króćca wylotowego może powodować miejscowe zacieki, zawilgocenia i niszczenie zewnętrznej powłoki elewacji.

Bardzo ważnym atutem, często niedocenianym w przypadku koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych, jest ich wpływ na zwiększenie efektywności energetycznej urządzenia grzewczego. Zasysane powietrze jest wstępnie podgrzane przez spaliny, dzięki temu komora spalania nie jest tak wychładzana i w ten sposób zmniejsza się zużycie paliwa. Jak pokazują badania, oszczędności mogą sięgać nawet 5 proc., jednak pod warunkiem, że przewody będą posiadały odpowiednią długość, a przewód spalinowy będzie wykonany ze stali. Biorąc pod uwagę ten aspekt, niekorzystne okazuje się projektowanie krótkich wyrzutów bocznych bezpośrednio za ścianę budynku.

Systemy powietrzno-spalinowe są stosowane zarówno w budynkach jednorodzinnych, jak i wielorodzinnych. W wielokondygnacyjnych budynkach mieszkalnych istnieje bowiem możliwość zastosowania zbiorczych kominów wielopodłączeniowych. Liczba urządzeń grzewczych podłączonych do jednego komina zależy w głównej mierze od ich mocy oraz wysokości i przekroju poprzecznego przewodu spalinowego. Takie układy są dość skomplikowane i każdy jest projektowany indywidualnie, po wcześniejszym przeanalizowaniu całej instalacji.

Przede wszystkim bezpieczeństwo

artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 03/2013
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl

Podstawowym zadaniem każdego komina jest bezpieczne usunięcie produktów spalania z kotła poza strefę przebywania ludzi. Aby przeznaczone do tego systemy kominowe były bezpieczne, należy stosować systemowe rozwiązania jednego producenta oraz zachowywać jego instrukcje i zalecenia montażowe. Należy pamiętać, że, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi, każdy komin i wkład kominowy podlega odbiorowi kominiarskiemu. Dodatkowo w trakcie eksploatacji instalacji, wszystkie kominy (spalinowe, dymowe i wentylacyjne) podlegają okresowym przeglądom, a o to powinni zadbać właściciele i zarządcy budynków. Jest to obowiązek często zaniedbywany, co w konsekwencji należy traktować jako działanie narażające na niebezpieczeństwo siebie i innych mieszkańców budynku.

Seweryn Bartosik