Rodzaje przewodów kominowych

Przewody kominowe są jednym z podstawowych elementów tradycyjnych budynków mieszkalnych, w szczególności jednorodzinnych. Służą do odprowadzania na zewnątrz produktów spalania z kotłów, pieców i kominków. W przypadku wentylacji grawitacyjnej są także podstawowym elementem instalacji.

Według normy PN-EN 1443:2005, komin stanowi drogę przenoszenia spalin (komin spalinowy) lub drogę przenoszenia zużytego powietrza (komin wentylacyjny). Przewód kominowy otoczony jest obudową, która jest integralną częścią budowli, może być wykonany jako np. konstrukcja wolnostojąca, murowana, betonowa, metalowa, zawierająca jeden lub więcej pionowych przewodów kominowych.

©PRESTO

Budowa komina różni się w zależności od rodzaju paliwa stosowanego w instalacji.

W przypadku spalania gazu ziemnego, gazu płynnego oraz oleju opałowego, system kominowy wyposażony jest w tzw. przewody spalinowe, które powinny być odporne na działanie kwasów powstających wskutek wykraplania się pary wodnej i łączenia się jej ze związkami chemicznymi występującymi w spalinach. Natomiast w przypadku spalania paliw stałych, gdzie poza gazem w spalinach występują także cząstki stałe, konieczne jest zastosowanie przewodów dymowych, dla których wymagania są nieco inne. Ze względu na to, że skraplanie pary wodnej w przewodach dymowych zachodzi rzadko (ponieważ znacznie wyższa jest temperatura dymu), ich odporność na działanie kwasów nie musi być tak duża jak przewodów spalinowych. Z drugiej strony ważna jest odporność na działanie wysokiej temperatury.

Wymagania dla przewodów wentylacyjnych są zdecydowanie mniej restrykcyjne. Dzieje się tak dlatego, że mają kontakt jedynie z powietrzem o temperaturze pokojowej, w związku z tym wystarczy, by były szczelne i zrobione z niepalnego materiału. Dlatego odcinki przewodów wentylacyjnych, prowadzone poza ogrzewanymi pomieszczeniami, muszą być wykonane z materiałów akumulujących ciepło (takich jak m.in. cegła czy pustak) lub ocieplone. Dodatkowo powietrze w przewodzie nie powinno się szybko ochładzać, aby nie wykraplała się z niego para wodna.

Klasyfikacja kominów

Duża różnorodność dostępnych rozwiązań umożliwia dobór systemu kominowego dedykowanego do konkretnego typu zabudowy oraz urządzenia grzewczego. Podczas doboru systemu kominowego, należy uwzględnić takie kryteria jak: konstrukcja i usytuowanie komina, ciśnienie i temperatura jego pracy, możliwość kondensacji skroplin w przewodzie kominowym, a także odporność na pożar sadzy.

©SCHIEDEL

Kominy ze względu na budowę i usytuowanie dzielimy na:

• Kominy jednowarstwowe – posiadają jednorodną ścianę przewodu, np. kominy murowane, ze stali grubościennej, cementowo- szamotowe itp.
• Kominy wielowarstwowe – ich ściany składają się z kilku warstw. Zalicza się do nich np. kominy betonowe z izolacją termiczną i okładziną wewnętrzną, kominy ze stali kwasoodpornej w otulinie termoizolacyjnej i w płaszczu ochronnym oraz konstrukcje SPS (współosiowe systemy powietrzno-spalinowe, w których przewód wewnętrzny odprowadza spaliny, a przewód zewnętrzny dostarcza powietrze do spalania).
• Kominy wewnętrzne – są to przewody kominowe różnego przeznaczenia prowadzone wewnątrz budynku jako samodzielna konstrukcja niezwiązana z budynkiem lub związana ze ścianą nośną i prowadzona jako ściana kominowa.
• Kominy zewnętrzne – to konstrukcje prowadzone na zewnątrz budynku, powiązane z budynkiem lub wolnostojące.

Inną klasyfikacją przewodów kominowych jest ich podział ze względu na ciśnienie pracy. W tym przypadku wyróżniamy dwie grupy produktów. Do pierwszej z nich należą kominy pracujące w nadciśnieniu, czyli paleniska z palnikami nadmuchowymi lub kominy ze wspomaganiem mechanicznym (wentylatory ssące lub nadmuchowe). Tu ciśnienie wewnątrz komina jest wyższe od ciśnienia atmosferycznego. Natomiast drugą grupę stanowią kominy pracujące w podciśnieniu, czyli na zasadzie ciągu grawitacyjnego. W tym rozwiązaniu ciśnienie wewnątrz komina jest niższe od atmosferycznego.

Nie bez znaczenia jest również temperatura pracy urządzenia. Na rynku dostępne są kominy niskotemperaturowe o temperaturze pracy do 250°C (na gaz lub olej opałowy), średniotemperaturowe (kotły na gaz ziemny i olej opałowy, węglowe retortowe) oraz wysokotemperaturowe, które charakteryzuje temperatura pracy w granicach 450–650°C (kominki, piece węglowe oraz na drewno tradycyjne).

Inwestor, dokonując wyboru najbardziej odpowiedniego urządzenia, może zdecydować się również na kominy przystosowane do spalin suchych bądź mokrych. Podczas dokonywania wyboru należy pamiętać, że gdy temperatura spalin w dowolnym odcinku komina spada poniżej 52°C, należy liczyć się z powstawaniem w nim kondensacji pary wodnej spalin. Istotne znaczenie ma również odporność komina na pożary sadzy. Warto wiedzieć, że producenci oferują zarówno urządzenia odporne, jak i nieodporne na takie pożary.

©JAWAR

Technologia wykonania

Do niedawna najpowszechniej stosowanym rozwiązaniem były kominy murowane z cegły, obecnie coraz większą popularność zyskują specjalne systemy kominowe wykonane ze stali lub ceramiczne. Tradycyjne kominy murowane najlepiej współpracują z najprostszymi kotłami na węgiel i koks, otwartymi kominkami, a także piecami i kuchniami kaflowymi, które działają bez przerw i wytwarzają dym o wysokiej temperaturze (w efekcie stosunkowo szybko ogrzewają komin o dużej akumulacyjności cieplnej). Nowoczesne, a co za tym idzie bardziej zaawansowane, urządzenia grzewcze wymagają innego rodzaju kominów. Polecane są do nich specjalne systemy kominowe stalowe lub ceramiczne, produkowane jako wewnętrzne wkłady, czyli rury przeznaczone do umieszczenia w obudowie z cegieł lub bloczków (w tym w już istniejących kominach murowanych) bądź jako samodzielne systemy do wznoszenia kominów, zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynku.

Kominami stalowymi mogą być odprowadzane spaliny z niskotemperaturowych oraz kondensacyjnych kotłów gazowych i olejowych. Doskonałym rozwiązaniem do kotłów na paliwo stałe i kominków są specjalne odmiany żaroodporne. O tym, do jakich palenisk są przeznaczane poszczególne systemy, informują oznaczenia umieszczone na elementach systemu kominowego.

Ceramiczne systemy kominowe z prefabrykatów mogą z kolei stanowić samodzielną konstrukcję, jednak częściej buduje się je jako fragment ściany wewnętrznej lub zewnętrznej.

Składają się z wewnętrznego wkładu z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej i obudowy z lekkiego betonu. Kominy zewnętrzne posiadają dodatkowo warstwę izolacji umieszczonej wewnątrz obudowy. Systemowe kominy ceramiczne przeznaczone są na ogół do odprowadzania spalin lub dymu. Dostępne są jednak rozwiązania, które oprócz kanału spalinowego, mają jeden lub więcej kanałów wentylacyjnych. Producenci oferują również systemy ze specjalnym przewodem powietrzno-spalinowym do współpracy z kotłami z zamkniętą komorą spalania (turbo), w tym także kondensacyjnymi.

artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 01/2013
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl

Kominy systemowe, mimo stosunkowo wysokiego kosztu zakupu i montażu, doskonale sprawdzają się w budownictwie jednorodzinnym i wielorodzinnym. Umożliwiają łatwą konserwację oraz zapewnią długi okres użytkowania. Producenci systemów ceramicznych udzielają gwarancji nawet na 30 lat, w przypadku stalowych natomiast na co najmniej 10 lat. Gwarancją bezpieczeństwa i wytrzymałości na wymaganym poziomie jest oznaczenie PN-EN, potwierdzające, iż dane elementy systemu zostały wyprodukowane zgodnie z polską normą dostosowaną do dyrektyw Unii Europejskiej.

Krzysztof Sornek
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza
Wydział Energetyki i Paliw