O zmaganiach z budową własnego domu opowiadają architekci Katarzyna i Tomasz Kałaska z Pracowni Architektonicznej Architeka. W czwartej części cyklu „Relacja z budowy” opisują wykonanie instalacji i stolarki.
Decyzje o wyborze poszczególnych rozwiązań instalacyjnych podjęte zostały przez nas już na etapie projektowania. Pozwoliło to zaplanować poszczególne systemy instalacyjne tak, by działały jak najbardziej racjonalnie i ekonomicznie, a jednocześnie nie kolidowały z rozwiązaniami przestrzennymi oraz estetyką wnętrz i elewacji budynku.
Wentylacja
Już podczas projektowania domu wiedzieliśmy, że chcemy posiadać wentylację mechaniczną. Nie tyle z racji późniejszych oszczędności, co przede wszystkim gwarancji odpowiedniej wymiany powietrza w pomieszczeniach. Obecnie, w dobie nacisku na szczelność budynku, tradycyjna wentylacja grawitacyjna staje się niewydajna. Nawet jeżeli inwestor nie przykłada do tego dużej uwagi, współcześnie wznoszone domy są bardziej szczelne niż kilkanaście, a nawet kilka lat temu. W związku z tym dopływ świeżego powietrza do pomieszczeń jest znacznie utrudniony. By zapewnić odpowiedni dla potrzeb wentylacji strumień powietrza, w szczelnej, ciepłej stolarce montuje się tzw. nawietrzniki. Jednak przebywanie obok przeszkleń z tego typu rozwiązaniami, szczególnie gdy na zewnątrz są ujemne temperatury, nie jest komfortowe. Poza tym napływające zimne powietrze powoduje wychłodzenie pomieszczeń i dodatkowe nakłady energii na ich ogrzanie. Ponadto należy pamiętać, że w zimie ciepłe powietrze będzie szybko uciekać przewodami wentylacyjnymi. W lecie natomiast, kiedy temperatura na zewnątrz jest wyższa niż w pomieszczeniach, wymiana powietrza w domu będzie znacznie utrudniona. Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła pozwala wyeliminować takie problemy. Dzięki niej do pomieszczeń napływa wstępnie ogrzane już powietrze, a jego ilość jest kontrolowana.
System wentylacji mechanicznej w naszym domu wykonany został ze sztywnych rur stalowych, co zapewni komfort akustyczny w pomieszczeniach. Żeby zminimalizować hałas, należy prawidłowo dobrać przekroje przewodów oraz umieścić centralę rekuperacji z dala od sypialni. U nas rekuperator został podwieszony w garażu pod sufitem. Przewody zostały zaizolowane oraz częściowo poprowadzone przez pomieszczenia gospodarcze, a częściowo ukryte w sufitach podwieszanych.
Planowanie rozkładu ogrzewania podłowgowego
Oprócz rekuperacji na etapie stanu surowego zdecydowaliśmy się na instalację klimatyzacyjną. Był to ostatni moment na podjęcie takiej decyzji, bowiem później ciężko byłoby ukryć przewody. Głównym powodem, dla którego zdecydowaliśmy się zainstalować klimatyzację, były duże przeszklenia od strony południowo-zachodniej. Klimatyzatory zostały zamontowane w sypialni, pokojach dzieci oraz w salonie i kuchni. Jednostki zewnętrzne umieściliśmy na dachu, tak by nie szpeciły ścian.
Ogrzewanie
Dom ogrzewany będzie przy pomocy pompy ciepła powietrze-woda. Wybraliśmy takie rozwiązanie z braku innej alternatywy. Nie było możliwości podłączenia się do sieci gazowej, a gazu z butli nie chcieliśmy. Ze względu na kłopotliwe użytkowanie zrezygnowaliśmy również z pieca olejowego. Jedynym rozwiązaniem okazała się pompa ciepła. Ze względu na niższe koszty oraz związany z tym krótszy okres zwrotu, wybraliśmy pompę, której dolnym źródłem jest powietrze. Dodatkowo urządzenie wyposażone jest w grzałki elektryczne, które ułatwiają dogrzanie wody w ekstremalnie niskich temperaturach. Grzałki te nie są jeszcze podłączone, a pompa była w stanie ogrzać pomieszczenia do temperatury 20° przy –15° na zewnątrz. Prawdopodobnie grzałki przydadzą się wtedy, kiedy dodatkowo będzie trzeba grzać jeszcze ciepłą wodę użytkową
Konsekwencją wyboru pompy była konieczność zaprojektowania na całej powierzchni domu wodnego ogrzewania podłogowego, ponieważ tylko z takim systemem, działającym jako niskotemperaturowy, jest w stanie dobrze współpracować. Instalacja ogrzewania podłogowego została rozmieszczona w taki sposób, żeby nie kolidowała ze stałymi zabudowami wnętrz typu szafy wnękowe czy łóżka (tam gdzie nie są rzewidziane nóżki). Tu niewątpliwą korzyść przyniosło projektowanie wnętrz równocześnie z projektem budowlanym.
Wylewki zostały wykonane jako anhydrytowe, co ma zapewnić mniejszą bezwładność systemu. Anhydryt ma również inne zalety: dzięki temu, że jest dość płynny lepiej przylega do przewodów ogrzewania podłogowego i dlatego nie tworzą się wokół nich pustki wypełnione powietrzem, co może zdarzyć się przy tradycyjnych wylewkach. Płynna konsystencja daje możliwość łatwiejszego uzyskania równego podłoża. Ponadto ze względu na lepszą wytrzymałość posadzek anhydrytowych w stosunku do tradycyjnych, można zastosować cieńszą warstwę wylewki. Jednak poza niewątpliwymi zaletami anhydrytu jest to również materiał wymagający wiedzy na temat jego późniejszej obróbki. Przykładowo przed ułożeniem na nim płytek lub innego materiału podłoga musi być wygrzana, a wilgotność sprawdzona każdorazowo przed przyklejeniem warstwy wykończeniowej. Natomiast przed klejeniem okładziny należy wierzchnią warstwę zeszlifować, a następnie zagruntować podłoże. Jeśli tego nie zrobimy za jakiś czas okładzina może zacząć odklejać się od podłoża.
Stolarka
Jednym z najbardziej spektakularnych momentów podczas budowy jest zawsze montaż stolarki okiennej i drzwiowej. Wybór stolarki zajął nam chyba najwięcej czasu i wnie było to łatwe zadanie. Na rynku dostępna jest szeroka oferta różnych 2012producentów i systemów, a ponieważ stolarka stanowi zwykle jeden z większych punktów w kosztorysie na jej wybór warto poświęcić więcej czasu. My zdecydowaliśmy się na okna drewniane. Po pierwsze ze względów wizualnych. Po drugie, ze względu na mniejszą sztywność profili z PCV, nie było możliwości wykonania przy ich użyciu tak dużych przeszkleń jakie chcieliśmy uzyskać. Ponieważ zaprojektowaliśmy trzy duże okna przesuwne typu HS, istotne dla nas było znalezienie doświadczonego wykonawcy. Wysiłek się jednak opłacił, bo dzięki oknom przesuwnym będziemy mogli w lecie maksymalnie otworzyć dom na ogród. Przy otwarciu drzwi o szerokości 210 cm i wysokości 250 cm, siedząc nawet przy stole w jadalni, będziemy mieć wrażenie, że przebywamy w ogrodzie.
Na koniec warto zwrócić uwagę na fakt, że każdy dom do efektywnej eksploatacji potrzebuje spójnego systemu. Doskonałym tego przykładem jest właśnie odpowiedni dobór stolarki szczególnie w budynku, w którym przewidziano wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną. W takim przypadku pod uwagę należy wziąć szereg elementów takich jak grubość profili czy pakiet szybowy. Te czynniki decydują bowiem w dużej mierze o stopniu izolacyjności cieplnej okien. Nie można zapominać, że mimo tego najważniejszym aspektem pozostaje szczelność stolarki i jej prawidłowy montaż.
Arch. Katarzyna Kałaska
Pracowania Architektoniczna Architeka
Fotografie: Autorka
artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 04/2012
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl
Zainteresował Cię artykuł? Podaj dalej!