Praktyczny dom o niewielkim metrażu

W dzisiejszych realiach często zmuszeni jesteśmy skonfrontować marzenia o własnym domu z rzeczywistością. Inwestując, wybieramy więc mniejsze działki i metraże budynków, żeby przeznaczony na dom budżet mógł się zbilansować. Dom o niewielkich rozmiarach, ale mieszczący w sobie wszystkie konieczne do wygodnego życia elementy, pomoże nam zaplanować doświadczony architekt. Możemy także wybrać spośród licznych projektów gotowych domó

Koszty budowy a metraż

Koszt budowy domu jednorodzinnego pod klucz, czyli gotowego do wprowadzenia się, kształtuje się na poziomie 2500-3000 zł/m kw. powierzchni użytkowej. Żeby mieszkać wygodnie z rodziną 3-5 osobową trzeba zbudować dom o powierzchni od 100 do 120 m kw. Oznacza to, że szacowany koszt inwestycji to ok. 300 tys. zł, nie wliczając w to ceny gruntu, bo ta w każdym miejscu w kraju jest inna.

Wydawałoby się, że 100 m kw. to przestrzeń tak duża, że aż niemożliwa do zagospodarowania. W porównaniu z przeciętnym mieszkaniem, które ma około 50-60 m kw., te 100-120 m kw., które mamy zamiar wybudować, wydaje się być luksusem. Jednak zwykle nie zdajemy sobie jednak sprawy, że przestrzeń w domu planuje się nieco inaczej niż w mieszkaniu w budynku wielorodzinnym. Przede wszystkim w domu wyraźniej zaznacza się podział na grupy pomieszczeń, pełniących różne funkcje. Najważniejsze z nich to pomieszczenia użytkowe: salon, jadalnia, kuchnia czy sypialnie, następnie łazienki i toalety. Wszystkie pomieszczenia muszą być połączone przez przestrzenie komunikacyjne. Reszta to liczne powierzchnie pomocnicze i gospodarcze, dzięki którym jesteśmy w stanie oddalić codzienny rozgardiasz od pomieszczeń reprezentacyjnych.

Pomieszczenia dodatkowe

Najważniejszą różnicą między domem a mieszkaniem jest zapotrzebowanie na dodatkowe przestrzenie gospodarcze. Pojawia się więc kotłownia, która musi spełnić wymagania kubaturowe określone w warunkach technicznych. Część jej przestrzeni możemy przeznaczyć na pralnię. Natomiast w pobliżu kuchni warto rozważyć budowę spiżarni. Jest to niezwykle przydatne pomieszczenie, szczególnie w przypadku, gdy kuchnia połączona jest z jadalnią. Kolejne przydatne pomieszczenie możliwe do wygospodarowania nawet w niewielkim domu to garderoba. Zlokalizowana w pobliżu hallu wejściowego, pozwoli na schowanie niepotrzebnych w danej porze roku ubrań i butów oraz sprzętu sportowego. Jeśli nie mamy na nią miejsca, rolę garderoby może przejąć duża szafa w zabudowie meblowej w hallu. Jeśli pomieszczenie to jest niewielkie możemy powiększyć je optycznie, stosując na drzwiach szafy wysokie lustra. Jako przestrzeń pomocniczą warto wykorzystać również miejsce pod schodami – zmieścić się tam może niewielki składzik, spiżarnia czy część kotłowni połączonej z pralnią.

Jeżeli wybierzemy konstrukcję dachu krokwiowo-jętkową, zyskujemy szansę na zdobycie tanim kosztem dodatkowego miejsca do przechowywania chwilowo zbędnych przedmiotów. Jętki, czyli poprzeczne belki spinające krokwie ponad sufitem poddasza, stanowią bowiem gotową konstrukcję pod podłogę przyszłego strychu. Wystarczy położyć na nie płyty wiórowe lub OSB, zamontować składany wyłaz w suficie poddasza i już mamy miejsce dodatkowe do przechowywania różnego rodzaju przedmiotów.

Schodami do...

Projekt Z254

W niewielkim domu jednorodzinnym niezwykle ważne jest prawidłowe rozwiązanie komunikacyjne. Konieczność oszczędzania miejsca zwykle nie pozwala na prowadzenie długich korytarzy pomiędzy pokojami. W takim domu poszczególne pomieszczenia powinny raczej tworzyć strukturę, w której funkcje łączą się ze sobą w sposób logiczny i ograniczający konieczność tworzenia długich dojść. Zasadnicze miejsce w tej strukturze pełni komunikacja pionowa. Większość domów jednorodzinnych z grupy 100-120 m kw. to budynki parterowe z użytkowym poddaszem. Jest to związane z tym, że nakłady ponoszone na tego rodzaju obiekt są zoptymalizowane – dostajemy maksymalnie dużą powierzchnię użytkową w stosunku do kosztów metra kwadratowego budynku.

Udział klatki schodowej w tej powierzchni jest niebagatelny, a wygodne schody są trudne do skompresowania. Niezwykle ważne jest to, aby schody były wygodne tzn. stosunkowo niskie i szerokie, ze spocznikiem i bez stopni prowadzonych wachlarzowo. Należy pamiętać, że dom budujemy na lata. Utrudnienie, szczególnie dla starszych mieszkańców może stanowić brak spocznika, na którym można przystanąć i odpocząć. Warto wiedzieć również, że o wypadek łatwiej jest na schodach zabiegowych niż takich o biegu prostym. Niestety klatka schodowa nastawiona na maksymalną wygodę użytkownika zajmują bardzo wiele miejsca. Wybierając niewielki dom, zwykle zmuszeni jesteśmy nieco ograniczyć rozmiary schodów. Warto jednak zrobić to, rezygnując tylko z jednej cechy wygodnych schodów, czyli np. zrobić schody wysokie, ale ze spocznikiem albo niskie z jednym łukiem stopni zabiegowych. Ciekawym rozwiązaniem, ale wymagającym dopasowania do niego całego rzutu budynku, są schody o rzucie litery L z kwadratowym spocznikiem o szerokości jednego biegu.

Decydując się na którykolwiek wariant schodów należy pamiętać, że każdy musi spełnić wymogi zawarte w przepisach budowlanych. Bieg schodów, czyli ciąg stopni powinien mieć minimalnie 0,8 m szerokości – wartość tę mierzy się między wewnętrznymi krawędziami poręczy. Również spocznik powinien mieć nie mniej niż 0,8 m szerokości. Z kolei największa dopuszczalna wysokość stopnia to 19 cm. Stopień musi także spełnić proporcję wysokości do szerokości, którą liczy się według wzoru: 2h + s = 0,6 do 0,65 m. H to wysokość, a s – szerokość stopni. Minimalne wartości zapisane w prawie to najczęściej rozwiązania niekomfortowe w codziennym użyciu. Przykładowo stopnie, po których poruszamy się na co dzień mają ok. 15-16,5 cm i szerokość 30-32 cm. Szerokość 19-cm stopienia powinna oscylować pomiędzy 22-27 cm.

Strefowanie domu

Gdy odliczymy z całej powierzchni projektowanego domu wszystkie pomieszczenia pomocnicze oraz klatkę schodową, może okazać się, że wcale nie mamy do dyspozycji znacznie więcej miejsca niż w dotychczasowym mieszkaniu. Z tego względu, następny krok w projektowaniu wygodnego domu to właściwe strefowanie oraz wielofunkcyjne używanie powierzchni. Pomagają w tym tzw. otwarte plany, czyli takie rozłożenie pomieszczeń, by komunikacja pomiędzy nimi tworzyła się naturalnie, bez konieczności wydzielania odrębnych korytarzy. W takim przypadku poszczególne pokoje nie są od siebie oddzielone pełnymi ścianami, co optycznie powiększa przestrzeń. Najlepszym przykładem wielofunkcyjnego planu otwartego jest połączenie salonu z kominkiem, pokoju telewizyjnego, jadalni oraz kuchni. Dla częściowego odseparowania kuchni, umieszcza się ją zwykle za załomem ściany tak, aby była widoczna tylko z jadalni.

Z zyskiem dla środowiska

Domy jednorodzinne o powierzchni 100-120 m kw. wymagają nieco więcej wysiłku przy projektowaniu, gdyż nie można sobie pozwolić na marnowanie przestrzeni. Tak pomyślany dom możliwy będzie do wybudowania na niemal każdej działce. Jego największą zaletą, dzięki ekonomicznemu rozplanowaniu, z maksymalną oszczędnością przestrzeni będzie niewątpliwie niski koszt utrzymania. W takich budynkach mniej kosztują media, przede wszystkim dzięki ograniczeniu kubatury do ogrzania oraz oświetlenia. Do tego należy doliczyć oszczędności w kosztach sprzątania, naprawach i remontach. Nie bez powodu ograniczanie przestrzeni mieszkalnej budynków wpisuje się w trend architektury proekologiczniej. Mniejsze zużycie zasobów zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji, oznacza także zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko.

Tak więc dom o metrażu od 100 do 120 m kw. dzięki mądremu planowaniu może stanowić wygodne miejsce do życia dla całej rodziny. Wybierając rozwiązania projektowe, warto najpierw dokładnie je przeanalizować, tak by całą nowo powstającą przestrzeń wykorzystać efektywnie.

arch. Ewa Burejza

artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 01/2012
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl