Kocioł na ekogroszek czy pelet?

Bez wątpienia pierwszym kryterium rozpatrywanym przez zdecydowaną większość inwestorów na etapie wyboru kotła c.o. jest oszczędność. Coraz częściej równorzędną kwestię stanowi jednak komfort eksploatacji urządzenia. Wychodząc naprzeciw takim oczekiwaniom producenci urządzeń grzewczych oferują szeroką gamę zautomatyzowanych kotłów zasilanych ekogroszkiem albo peletem. Choć pod wieloma względami obydwa rozwiązania zdają się być bardzo podobne, istnieje szereg różnic, które z pewnością mogą wpłynąć na ostateczny wybór.

Zarówno kotły na ekogroszek jak i te zasilane peletem posiadają pewne typowe cechy konstrukcyjne, charakterystyczne dla zautomatyzowanych urządzeń grzewczych dozujących paliwo do procesu spalania. Podstawową wspólną cechą jest komora spalania, wyposażona w palnik retortowy. Typowa retorta kształtem przypomina kielich, czy też rurę z kołnierzem, w którym znajdują się otwory doprowadzające powietrze wtłaczane przez wentylator. Coraz częściej spotyka się modyfikację podstawowej formy, w postaci wydłużenia palnika -€“ wówczas bardziej przypomina rynnę. Geometria palnika przeznaczonego do spalania ekogroszku i peletu może się różnić, choć często spotyka się także rozwiązania uniwersalne. W centralnej części retorty znajduje się niewielki stos spalanego paliwa, przy czym kolejne jego porcje podawane przez podajnik ślimakowy wypierają popiół poza obszar palnika, do szuflady usytuowanej w dolnej części kotła. Każda tego typu jednostka wyposażona jest w kosz -€“ zasobnik paliwa zakończony u dołu otworem, umożliwiającym pobieranie kolejnych jego porcji przez podajnik. Ideą działania tak skonstruowanych jednostek jest minimalizacja obsługi, co umożliwia właśnie współpraca podajnika z zasobnikiem i odpowiednio dobranym palnikiem. Elementy komory oraz wymienników kotłów na pelet i ekogroszek wykonywane są ze stali albo z żeliwa.

W związku z analogiczną budową i zasadą działania kotłów na ekogroszek i pelet, zalety i wady poszczególnych rozwiązań wiążą się przede wszystkim z samym paliwem, warto je zatem scharakteryzować.

Ekogroszek to właściwie węgiel kamienny o uziarnieniu od 5 do 25 mm. Powstaje w skutek kruszenia węgla wysokiej jakości. Na rynku dostępne są także produkty "naśladujące" ekogroszek, lecz o zdecydowanie mniej korzystnych parametrach, wytworzone np. z miału węglowego i lepiszcza. Dobry produkt powinien charakteryzować się wartością opałową 22 -€“ 26 MJ/kg, zawartością popiołu niższą niż 7% i wilgotnością nieprzekraczającą 8%. Istotny jest także udział masowy siarki, której nie powinno być w paliwie więcej niż 6%. Ponadto ekogroszek musi cechować się niską spiekalnością.

Pelety to granulat o uziarnieniu najczęściej 6 -€“ 8 mm, wytwarzany z odpadów drzewnych lub innego typu biomasy (słoma, łuski nasion itp.). Kaloryczność zależy oczywiście od wyjściowego surowca, jednak zawsze jest to kilkanaście MJ/kg (najwyższe wartości osiąga pelet z trocin z przewagą drewna iglastego). Zawartość wilgoci dla dobrego peletu nie powinna przekraczać kilku procent. W przeciwnym wypadku efektywne rozpalenie paliwa na retorcie i utrzymanie płomienia często jest kłopotliwe. Niewątpliwą zaletą peletu jest zawartość popiołu mieszcząca się zazwyczaj w przedziale 0,3 – 0,7%. Fakt ten wpływa na znaczne wydłużenie czasu napełniania się szuflady. Ponadto ekologiczny popiół z peletu z powodzeniem można wykorzystywać w ogrodzie jako nawóz.

Pewnie nikogo nie zdziwi fakt, iż ceny obydwu opisywanych paliw w ostatnim czasie znacząco wzrosły. Od kątem kosztów, w przypadku ekogroszku decydujące jest usytuowanie gospodarstwa inwestora. Jeżeli ogrzewany dom znajduje się na Śląsku, kocioł na ekogroszek bez wątpienia okaże się o wiele tańszy w eksploatacji niż urządzenie zasilane peletem. W innej sytuacji ceny są już bardziej wyrównane, przy czym wciąż nieco tańszy jest ekogroszek. Ceny za tonę tego ostatniego oscylują obecnie wokół 650 -€“ 800 zł, natomiast dla peletu jest to wartość często przekraczająca 1000zł. Oczywiście są to kwoty orientacyjne i dotyczące paliw wysokiej jakości.

Specyfika spalania się paliwa w kotle zasilanym ekogroszkiem i peletem nieco się różni, ze względu na skład i strukturę granulatu, a także budowę urządzenia. determinuje to sprawność kotłów, która w przypadku jednostki na ekogroszek osiąga przeważnie ok. 85%, natomiast producenci "€žpeleciaków" deklarują wartości nawet na poziomie 90%. Zużycie peletu w sezonie grzewczym to wypadkowa sprawności kotła i wartości opałowej paliwa. należy liczyć się z faktem, iż peletu trzeba będzie spalić co najmniej o 10 - 20% więcej niż ekogroszku.

Obydwa paliwa często sprzedawane są w wygodnych workach (np. 25kg), znacznie poprawiających komfort eksploatacji kotła c.o. Warto jednak wziąć pod uwagę, iż znacznie "€žczystszym€" paliwem jest pelet - pylenie ekogroszku z pewnością będzie uciążliwe dla osób szczególnie ceniących porządek. Czystość paliwa z biomasy zostanie doceniona także w przypadku usuwania potencjalnych usterek urządzenia grzewczego.

Powtarzalność elementów konstrukcyjnych oraz wspólna idea działania sprawia, iż w przypadku kotłów na pelet i ekogroszek istnieje prawdopodobieństwo występowania podobnych usterek. Niestety nie można uniknąć zużywania się elementów podajnika czy palnika. Warto przed zakupem zwrócić uwagę na materiał wykonania tych części kotła -€“ dobrze sprawdza się żeliwo. Usterki i problemy z pracą samego palnika wynikają w zdecydowanej większości przypadków z niewłaściwych nastaw sterownika, którego konfigurację zawsze należy powierzyć instalatorowi i najlepiej zredukować "autorskie" modyfikacje do minimum.