Instalacje wodno-kanalizacyjne w domu jednorodzinnym

Instalacja wodno-kanalizacyjna jest niezbędna w niemal każdym budynku. W zależności od przeznaczenia oraz charakterystyki domu, materiały i metody zastosowane podczas wykonywania tego systemu mogą się różnić. Każda instalacja posiada jednak pewien zestaw podstawowych cech, które warto poznać przed rozpoczęciem realizacji inwestycji.

Czym jest system często w skrócie określany jako „wod-kan"? Jest to układ urządzeń i przewodów zaopatrujących budynek w wodę (także ciepłą) i odprowadzających ścieki, a także wszelkie podzespoły wchodzące w skład armatury. Wodę zasilającą naszą instalację możemy czerpać z dwóch źródeł: sieci wodociągowej lub studni. Większość inwestorów mających taką możliwość decyduje się na przyłącze wodociągowe, stanowiące bardzo wygodne rozwiązanie. W pewnych przypadkach sposób zaopatrzenia determinują warunki zabudowy lub Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego.

Jeżeli woda ma być pobierana z sieci, podłączenie budynku musi zostać zrealizowane zgodnie z wytycznymi zakładu wodociągów i kanalizacji, określonymi w wykazie warunków technicznych, który jest wydawany w odpowiedzi na wniosek inwestora. Wyżej wymieniony organ zatwierdza także opracowany projekt budowlany wykonawczy. Po tym fakcie możliwe jest zlecenie budowy przyłącza. Prace wykonują pracownicy zakładu wodociągów i kanalizacji lub uprawniony przez niego wykonawca. Wykonanie odwiertu studni również zleca się specjalistycznej firmie. Sięganie do warstw wodonośnych niższych niż pierwsza znacznie redukuje ryzyko zabrudzenia wody zanieczyszczeniami komunalno-bytowymi. Z drugiej strony, woda pobierana z większej głębokości może mieć mniej korzystny skład mineralny (podwyższona zawartość soli i metali), pogarszający komfort użytkowania (np. wysoka twardość). W przypadku głębokich odwiertów (ponad 30m) konieczne jest uzyskanie stosownych pozwoleń.

Nieczystości komunalne i wykorzystaną, zanieczyszczoną wodę użytkową odprowadza system kanalizacyjny. W wariancie ogólnospławnym całość ścieków trafia do jednej rury, co uniemożliwia „ominięcie" oczyszczalni. Wariant rozdzielny polega na odbieraniu ścieków bytowo-gospodarczych jednym przewodem, natomiast ścieków opadowych drugim, dzięki czemu te ostatnie można odprowadzić np. bezpośrednio do rzeki.

Tak jak w przypadku podłączania źródła wody do instalacji wodnej, odprowadzenie ścieków może odbywać się za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej lub do zbiornika bezodpływowego – szamba. Warto wspomnieć tu o trzecim rozwiązaniu, które jednak rozważyć mogą tylko inwestorzy pozbawieni możliwości podłączenia instalacji do kanalizacji – mianowicie przydomowej oczyszczalni ścieków. Jeżeli teren planowanej inwestycji spełnia odpowiednie wymagania, wówczas ścieki zneutralizowane przez przydomową oczyszczalnię mogą zostać rozprowadzone w gruncie lub rzece bez szkody dla środowiska. Oczywiście ścieki opadowe zawsze można odprowadzić na teren posesji.

Sposób wykonania instalacji wodno-kanalizacyjnej określają odpowiednie przepisy i zasady. W przypadku instalacji wodnej, rury doprowadzające prowadzi się tzw. pionami, przy jednoczesnym dążeniu do redukcji odcinków poziomych. Z oczywistych względów przewody zawsze umieszcza się poniżej elementów instalacji elektrycznej i gazowej (ponadto przewód zimnej wody powinien biec pod ciepłą). Nie wolno zapominać o zaworach odcinających, które ze względów funkcjonalnych należy umieszczać na podejściach do baterii. Ponadto, zimną wodę wyprowadza się po prawej stronie podejścia.

Montaż instalacji kanalizacyjnej także musi być realizowany w oparciu o kilka podstawowych reguł, z których najważniejsze to prowadzenie przewodów najkrótszą drogą, stosowanie rur o dużej średnicy (zapobiega to ich zatykaniu). Sedesy zawsze powinny być przyłączane poniżej wszystkich innych podejść. Należy zachować też odpowiedni dystans między elementami kanalizacji a przewodami doprowadzającymi gorącą wodę. Analogicznie do instalacji wodnej, przewody muszą biec poniżej instalacji elektrycznej i gazowej. Obecnie powszechnie stosowane materiały rur w instalacji wodnej to miedź i tworzywa sztuczne. Pierwszy z nich cechuje się dużą odpornością termiczną i korozyjną. Ponadto ma działanie bakteriobójcze, a ze względu na dużą gładkość nie jest podatny na zarastanie osadami biologicznymi. Rurki miedziane łączy się przez lutowanie lub spawanie

Rury z tworzyw sztucznych są lekkie, nie korodują i cechują się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła (jednak należy sprawdzić zakres temperatur pracy). Bez względu na materiał, zawsze powinno się stosować otulinę termoizolacyjną.

Tworzywa sztuczne to także najpopularniejszy obecnie materiał używany do budowy sieci kanalizacji wewnętrznej w budownictwie jednorodzinnym. Wykonuje się z niego wszystkie rodzaje połączeń. Popularne polimery to polipropylen (PP), kompozyty na bazie żywicy poliestrowej i ceramiki (np. GRE), a także różne rodzaje polichlorku winylu (PCV). Produkowane są również kamionkowe rury kielichowe, spośród których część cechuje się występowaniem na obwodzie (w miejscu łączenia, wewnątrz i na zewnątrz) rowków zwiększających szczelność. Jeżeli grunt i woda gruntowa nie mają właściwości korozyjnych, można stosować rury betonowe. Wadą materiału jest znaczna chropowatość (opory przepływu) oraz podatność na ścieranie i na zgniatanie. Z drugiej strony nie straszne im zmiany temperatury i środki chemiczne.

Mateusz Szubel