Domy energooszczędne - nowe przepisy

Standardy zapotrzebowania na energię budynków realizowanych obecnie w Polsce dalekie są od poziomu budownictwa energooszczędnego , które będzie w niedługim czasie wymagane przez Unię Europejską. Aby osiągnąć poziom wskazany w unijnych dyrektywach, wprowadzane są m.in zmiany krajowych przepisów prawnych, które mają na celu zobligowanie do projektowania i budowania budynków o jak najmniejszym zużyciu energii.

Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, państwa członkowskie są zobligowane do tego, aby od 1 stycznia 2021 r. wszystkie nowo realizowane na ich terenie budynki były obiektami o niemal zerowym zużyciu energii (w przypadku budynków zajmowanych przez władze publiczne wymóg ten wchodzi w życie 1 stycznia 2019 r.). Szczegółowa definicja takiego budynku ma być określona na gruncie krajowym przy uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań. Jednak już dziś wiadomo, że pojęcie to odnosi się do budynków, które będą zużywać bardzo małą ilość energii, przy czym ta energia ma w znacznym stopniu pochodzić ze źródeł odnawialnych. Aby móc wdrożyć postanowienia powyższej dyrektywy, konieczny jest szeroki zakres działań i zachęt w zakresie upowszechniania budownictwa energooszczędnego wśród inwestorów, a także zmiany legislacyjne, które będą obligowały do stosowania jak najbardziej energooszczędnych rozwiązań.

© LK&PROJEKT

W ostatnich latach niezwykle dużą popularnością cieszy się program dopłat do kolektorów słonecznych, z kolei na początku 2013 r. ruszyła kolejna rządowa inicjatywa związana z dopłatami do budownictwa energooszczędnego i pasywnego. Od 1 stycznia 2014 r. natomiast wchodzi w życie nowe rozporządzenie w sprawie Warunków Technicznych, z istotnymi zmianami w zakresie oszczędności energii.

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie Warunków Technicznych zakłada stopniowy (rozpisany na lata 2014–2021) wzrost wymagań w zakresie granicznych wartości współczynnika przenikania ciepła przez przegrody Uc(max) oraz wskaźnika zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną EP. Na graniczną wartość EP składa się zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania, wentylację i ciepłą wodę użytkową podawane w rozporządzeniu jako EPH+W. Do tego dochodzi dodatek na instalacje chłodzenia (DEPC), jeśli takowe występuje, oraz dodatek na oświetlenie wbudowane (DEPL) dla niektórych rodzajów budynków (użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, gospodarczych czy produkcyjnych).

Co istotne, dotychczas projektowane budynki musiały spełniać tylko jeden z powyższych warunków: UCmax lub EP, obecnie każdy budynek będzie musiał spełniać jednocześnie oba te wymagania. Osiągnięcie określonych w przepisach wartości współczynników przenikania ciepła U nie zawsze będzie gwarantowało uzyskanie wskaźnika EP poniżej normy, dlatego niezbędne będzie bardziej kompleksowe podejście do projektowania budynków z uwzględnieniem bilansu cieplnego, odzysku ciepła z wentylacji czy wysokoefektywnych rozwiązań w zakresie techniki grzewczej.

© Z500

Obniżone wartości maksymalnego współczynnika przenikania ciepła U dla ścian, dachów czy podłóg na gruncie będą wymagały zastosowania grubszej warstwy ocieplenia. Szacunkowo dla standardowych rozwiązań konstrukcyjnych ścian przyrost izolacji w roku 2014 będzie wynosił ok. 2–3 cm, w roku 2017 ok. 4 cm, a w 2021 r. — powyżej 5 cm w stosunku do stanu obecnego.

Lepsze parametry cieplne przegrody można również uzyskać przez zastosowanie materiałów izolacyjnych o mniejszym współczynniku przewodzenia ciepła niż standardowe. Tego typu produkty są dostępne w ofercie większości firm wytwarzających materiały ociepleniowe. Obniżenie maksymalnego współczynnika U dla okien z obecnych 1,8 W/(m2·K) do 1,3 W/(m2·K), a 1,5 W/(m2·K) dla połaciowych w 2014 r. nie powinno być dla inwestorów żadną przeszkodą, ponieważ już dziś standardem rynkowym są okna o takich parametrach.

Tab. 3. Graniczne wartości współczynnika przenikania ciepła dla różnych rodzajów przegród wg nowych Warunków Technicznych

Tab. 4. Maksymalne cząstkowe wartości wskaźnika EPH+W [kWh/(m2·rok)]
* Dla budynków zajmowanych przez władze publiczne wytyczne z 2021 r. mają obowiązywać od 1 stycznia 2019 r.

Inwestorów indywidualnych najbardziej interesuje to, w jakim stopniu wprowadzane zmiany wpłyną na wzrost kosztów budowy. Nie ulega wątpliwości, że poprawa standardu energetycznego pociąga za sobą dodatkowe nakłady, jednak, zgodnie z intencją ustawodawców, stopniowe rozłożenie wymagań w czasie sprawi, że dostosowanie się do zmian nie będzie dla budujących bardzo odczuwalne. Dodatkowo dzięki takim działaniom wygenerowane podczas eksploatacji budynku oszczędności w krótkim czasie przewyższą nakłady początkowe. Dla inwestora ważne jest bowiem, aby wszelkie zastosowane w budynku rozwiązania były optymalne z punktu widzenia zwrotu inwestycji. W związku z tym np. dodatkowe nakłady na grubszą warstwę ocieplenia przegród zewnętrznych zostaną zrekompensowane przez niższe rachunki za ogrzewanie w przeciągu 8–10 lat.

Należy mieć również na uwadze, że standard energetyczny budynku można poprawić nie tylko przez zastosowanie droższych i lepszych materiałów i technologii. Bardzo ważny jest przemyślany projekt domu, uwzględniający m.in. odpowiednie usytuowanie budynku względem stron świata, które pozwoli pozyskać darmową energię słoneczną.

artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 04/2013
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl

Nowe przepisy mają upowszechniać budowę domów o niskim zużyciu energii, a stopniowo wprowadzane zmiany wymagań nie będą dla uczestników rynku rewolucją, ale małym krokiem naprzód — w kierunku poprawy efektywności energetycznej projektowanych i realizowanych budynków. Ważne jest, aby mieć świadomość, że zmiany są wprowadzane ze względów ekonomicznych i energetycznych, a w szerszej perspektywie są to działania na rzecz ochrony środowiska.

Seweryn Bartosik