Pompa ciepła pozwala nie tylko na ogrzewanie domu. Dzięki niej możliwe jest także podgrzewanie wody użytkowej. Decydując się na takie przedsięwzięcie często nie zdajemy sobie sprawy z tego ile jest możliwości ubiegania się o dofinansowanie wykonywanej inwestycji — przez dopłatę, uzyskanie dotacji, kredytu itp.
Aktualne przepisy prawne nie są sformułowane jednakowo dla wszystkich województw, dodatkowo stale ulegają zmianom. Niesie to za sobą duże problemy dla inwestora, który może nie orientować się, że przysługuje mu możliwość ubiegania się o dany rodzaj dofinansowania. Warto poszukać istniejących opcji pozyskania dofinansowania już na etapie planowania inwestycji, aby nie przegapić żadnej alternatywy, która może odciążyć nas od kosztów wstępnych.
Gdzie i jak szukać?
Ze względu na prowadzoną od kilku lat politykę proekologiczną, silnie popieraną przez Unię Europejską, w celu zainteresowania zarówno dużych przedsiębiorstw, samorządów, jak i klientów indywidualnych stosowaniem rozwiązań przyjaznych środowisku, stworzono systemy wspomagające rozwój tego sektora. Wsparcie dla instalacji pompy ciepła może być realizowane przez:
- uzyskanie kredytu na odpowiednich warunkach w Banku Ochrony Środowiska (BOŚ);
- otrzymanie dotacji, zwanej premią termomodernizacyjną, w przypadku gdy zmieniane jest źródło ciepła w domu na bardziej energooszczędne;
- ubieganie się o wsparcie finansowe u władz województw gdy dokonywana inwestycja wykorzystuje odnawialne źródła energii (wnioski kierowane są do władz powiatu, miasta bądź gminy);
- możliwość skorzystania ze środków budżetowych z wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej w niektórych regionach Polski albo w specjalnie stworzonych Regionalnych Programach Operacyjnych, które korzystają z dofinansowań unijnych;
- wsparcie inwestycji dostępne dla rolników, dzięki Regionalnym Programom Rozwoju Obszarów Wiejskich (tylko w poszczególnych przypadkach bezpośrednio służącym polepszeniu produkcji).
W zależności od tego, w jakiej części Polski inwestujemy w pompę ciepła, możliwe są różne sposoby jej dofinansowania. W momencie poszukiwania wsparcia finansowego należy zwrócić uwagę na to, czy obejmuje ono realizację właśnie tego konkretnego rozwiązania. W porównaniu z kolektorami słonecznymi, dofinansowanie pomp ciepła traktowane jest gorzej — wynika to z większych kosztów urządzenia, a co za tym idzie wyższych kwot dofinansowania. Pamiętajmy jednak, że pompa ciepła jest inwestycją na lata, której żywotność i bezawaryjna praca przewyższa działanie większości odnawialnych źródeł energii.
Kredyt w BOŚ
Bank Ochrony Środowiska od prawie 20 lat specjalizuje się w finansowaniu inwestycji proekologicznych, oferując kredyty z dopłatami do oprocentowania, realizowanymi przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Dopłaty mogą być przyznawane wyłącznie w przypadku, gdy okres spłaty kredytu bankowego nie przekracza 10 lat. Są one przyznawane na rzecz Systemu Zielonych Inwestycji (GIS — Green Investment Scheme). Ze względu na to, że istnieje możliwość wyczerpania się dofinansowania ze środków krajowych, konieczne jest zapoznanie się z aktualnym stanem finansowania.
BOŚ oferuje różnorodne i bardzo korzystne kredyty na urządzenia ekologiczne. Przykładowo kredyt proekologiczny — zwany również kredytem na urządzenia i wyroby służące ochronie środowiska — jest o tyle wygodny, że pokrywa 100 proc. kosztów urządzenia. Może ubiegać się o niego każdy, kto swoją pompę ciepła zakupił od autoryzowanego sprzedawcy będącego równocześnie wykonawcą (wykaz firm znajduje się na stronie internetowej banku). Okres kredytowania inwestycji z oprocentowaniem preferencyjnym wynosi 8 lat. Jest to rozwiązanie bardzo korzystne dla osób, które chcą zastosować pompę ciepła jako system ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody w nowym budynku. Pozwala na zaciągnięcie kredytu bez wstępnych środków własnych.
Aktualnie coraz więcej banków rozszerza propozycje dla klientów indywidualnych, którzy zaciągają kredyty na rzecz rozwiązań przyjaznych środowisku. Zmiany w ofertach dokonywane są z dnia na dzień, co dodatkowo pozwala klientowi znaleźć rozwiązanie dopasowane do konkretnych potrzeb (tzw. zielone kredyty oferowane są przez takie banki jak WBK, BGŻ, BOŚ czy Millenium).
Premia termomodernizacyjna
Gdy decydujemy się na modernizację starego systemu ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej, zalecane jest dokonanie audytu energetycznego, który pozwala na ubieganie się o premię termomodernizacyjną. Przysługuje ona, poza lokalnym sieciom ciepłowniczym i budynkom użyteczności publicznej, a także osobom indywidualnym i jest przyznawana oraz wypłacana przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Zgodnie z ustawą o wspieraniu termomodernizacji i remontów z dnia 21 listopada 2008 r., o premię termoizolacyjną może ubiegać się każdy właściciel budynku bądź osoba nim zarządzająca gdy zmienia istniejące źródło ciepła, na takie które zalicza się do odnawialnych źródeł energii (należy do nich również pompa ciepła).
Wysokość uzyskanego dofinansowania może wynieść maksymalnie 20 proc. zaciągniętej kwoty kredytu w banku, ale nie więcej niż 16 proc. rzeczywistych kosztów inwestycyjnych przedsięwzięcia oraz nie więcej niż dwukrotność zysku z oszczędności w kosztach energii po dokonaniu inwestycji. Ciekawą zmianą, która nastąpiła w ostatnich latach jest brak konieczności posiadania wkładu własnego podczas ubiegania się o premię oraz zniesienie ograniczenia spłaty zaciąganego kredytu do 10 lat. Jest to ważna informacja dla osób decydujących się na pompę ciepła, którą nie zawsze jest się w stanie spłacić w ciągu tak krótkiego okresu jak 10 lat. Ważne jest, aby przed złożeniem wniosku o przyznanie premii, sprawdzić na stronie internetowej BGK w Biuletynie Informacji Publicznej jaki jest stan środków funduszu, ze względu na możliwość ich wyczerpania. BOŚ pośredniczy przy staraniu się o uzyskanie premii termomodernizacyjnej we współpracy z BGK, pełniąc funkcję banku kredytującego.
Wsparcie regionalne
Forma dofinansowania jest indywidualnie regulowana przez programy regionalne, które w różny sposób zmniejszają koszty przeprowadzonej inwestycji. Niestety system ten w całym kraju nie jest jednolity. Odmienne warunki w każdym z województw wynikają z różnych potrzeb oraz możliwości regionu. Każde województwo posiada specjalne jednostki, które zajmują się kierowaniem Regionalnym Programem Operacyjnym. Na rządowej stronie internetowej dotyczącej funduszy strukturalnych (www.funduszestrukturalne.gov.pl), możliwe jest zapoznanie się ze szczegółowymi programami dla każdego województwa na lata 2007–2013.
Wraz z dniem 1 stycznia 2010 r. zostały zlikwidowane Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska oraz Gminne Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (na skutek nowelizacji Prawa ochrony środowiska). To jednak nie wpłynęło na możliwość uzyskania dofinansowania na rzecz odnawialnych źródeł energii. Informacji na ten temat należy szukać w siedzibach władz samorządowych powiatów, gmin i miast. Przykładowo Miasto Stołeczne Warszawa może udzielić nawet do 50 proc. dotacji na urządzenie i wykonanie dolnego źródła ciepła. Z kolei w województwie łódzkim do 31 października 2012 r., można składać wnioski o dofinansowanie inwestycji, sięgające nawet 40 proc.
PROW — wsparcie dla rolników
PROW, czyli Program Rozwoju Obszarów Wiejskich jest skierowany do rolników, którzy poszukują wsparcia finansowego dla inwestycji mających wkład w zwiększenie produkcji lub poprawę jej funkcjonowania, przez dokonanie zmian w strefie energetycznej gospodarstwa.
Podstawowym warunkiem ubiegania się o wsparcie, jest prowadzenie działalności rolniczej. Maksymalne dofinansowanie dla jednego wnioskodawcy nie może przekroczyć 300 tys. zł, a minimalny próg kosztów projektowych to 20 tys. zł. W przypadku gdy nie jest możliwe ubieganie się o dodatkowe pieniądze z Programu Rozwoju Operacyjnego (przy założeniu, że spełniamy podstawowe warunki), warto zasięgnąć informacji na temat finansowania ze środków PROW i złożyć wniosek do odpowiednich urzędów.
Niektóre firmy poza doborem i montażem urządzenia, świadczą pomoc przy dopełnianiu formalności związanych z ubieganiem się o dofinansowanie pomp ciepła. Warto na to zwrócić uwagę, ponieważ w tych firmach są osoby posiadające doświadczenie, dokładną i najbardziej aktualną wiedzę na ten temat. Ponadto atutem takiego rozwiązania jest możliwość zaoszczędzenia nerwów oraz czasu, jaki musimy spędzić na analizowaniu aktualnych możliwości finansowania pomp ciepła w naszym regionie.
Przydatne adresy www:
www.nfosigw.gov.pl
www.bosbank.pl
www.bgk.com.pl
www.funduszestrukturalne.gov.pl
Anna Janik
AGH Akademia Górniczo-Hutnicza
Wydział Energetyki i Paliw
ZDANIEM EKSPERTÓW
Proces pozyskiwania dofinansowania
W przypadku pozyskiwania dofinansowania do inwestycji w pompę ciepła kluczowe znaczenie ma lokalizacja inwestycji. Od niej zależą formy dofinansowania, które nam przysługują, np. kredyt preferencyjny czy dotacja bezpośrednia. Jeśli na danym terenie istnieje możliwość uzyskania dofinansowania, to proces jego pozyskiwania rozpoczynamy od przygotowania oferty kompleksowej instalacji pompy ciepła dla danego domu. Następnie Vikersonn wypełnia wszystkie dokumenty niezbędne do uzyskania dotacji. Po złożeniu wniosku, inwestor tylko czeka na decyzję.
W prasie czy internecie można znaleźć wiele informacji o finansowaniu odnawialnych źródeł energii z wykorzystaniem pomocy zagranicznej. Słyszy się o wsparciu udzielanym przez Bank Światowy oraz inne europejskie instytucje (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju, Europejski Bank Inwestycyjny, Nordycki Bank Inwestycyjny). Większość funduszy udzielanych przez te banki nie dotyczy inwestycji dla klientów indywidualnych, a tylko finansowania wielkich projektów energetyki odnawialnej.
Artur Haber
specjalista ds. pomp ciepła,
Vikersonn Polska
Lokalizacja a dobór pompy
Pompy ciepła dobiera się indywidualnie pod strefę klimatyczną, zapotrzebowanie cieplne i parametry pracy instalacji wewnętrznej budynku. Im cieplejsza strefa klimatyczna, tym bardziej opłaca się stosować powietrzne pompy ciepła. Należy pamiętać jednak, że nie jest tak w każdym przypadku. Z kolei im chłodniejsza strefa klimatyczna, tym większe zastosowanie mają gruntowe pompy ciepła.
mgr inż. Artur Durzyński
dyrektor techniczny
VEGATERM
artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty wydanie 03/2012
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl
Zainteresował Cię artykuł? Podaj dalej!