Balustrady - praktyczna ozdoba schodów

Podstawowym zadaniem balustrad jest zabezpieczanie krawędzi schodów, balkonów i tarasów. Jednocześnie stanowią one elementy, które mocno wpływają na wygląd zewnętrzny budynku, a także wnętrza domu. Pełnią więc także funkcję estetyczną, a dobrze dobrane są uwieńczeniem inwestycji. Bardzo często powstają na indywidualne zamówienie i mogą być prawdziwym dziełem sztuki.

Balustrady z założenia mają stanowić zabezpieczenie takich części domu jak: schody, balkony, tarasy czy dachy. W budynkach użyteczności publicznej są elementem obowiązkowym (ich montaż obligatoryjnie zalecany jest m.in. w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.). W dokumencie tym zostały określone szczegółowe wymogi dotyczące bezpieczeństwa użytkownika. Prawo budowlane jasno dyktuje wysokość i sztywność tych konstrukcji. Projektowane z takim przeznaczeniem balustrady powinny spełniać rygorystyczne normy technologiczne i montażowe. W przypadku domów jednorodzinnych inwestorzy mają dowolność – mogą nawet całkowicie zrezygnować z montażu balustrad. Niestety pojawia się wówczas zagrożenie, że schody będą niebezpieczne, a balkony niekompletne. Trzeba również wziąć pod uwagę, że mogą z nich korzystać osoby starsze lub dzieci. W takich sytuacjach montaż balustrady wydaje się koniecznością, szczególnie jeśli są to schody nieosłonięte lub strome. Balustrady dla schodów wewnętrznych i zewnętrznych czy antresol zazwyczaj projektowane są pod konkretną inwestycję, która determinuje nie tylko ich kształt, ale także rodzaj materiału.

Na co postawić

Balustrad metalowa ©RINTAL

Przed podjęciem ostatecznej decyzji, warto poznać i porównać ofertę różnych producentów, gdyż produkt ten stał się w ostatnim czasie popularny, a w związku z tym mamy zdecydowanie większe i różnorodne możliwości wyboru odpowiedniego rozwiązania. Oryginalne kształty, materiały, z jakich są wykonane, a także style, w których są utrzymane, sprawiają, że jeśli chcemy, aby inwestycja była trafiona i spełniała, nawet po latach, nasze oczekiwania, konieczna jest duża wiedza na ten temat. Balustrady można pogrupować ze względu na ich przeznaczenie lub na materiał, z jakiego zostały wykonane, a także ze względu na formę.

Forma

Wyróżniamy balustrady pełne i ażurowe. Jak łatwo się domyślić pełne to te, które nie mają pustych przestrzeni. Najczęściej tego typu balustrady wznoszone są z betonu lub cegły i zwieńczone parapetem. Konstrukcje ażurowe mają wolne przestrzenie między pionowymi tralkami, które mogą być wykonane z drewna, metalu, betonu, kamienia. Takie elementy instaluje się pomiędzy poręczą i konstrukcją dolną. Do najczęściej spotykanych należą balustrady składające się ze słupków i elementów wypełniających zlokalizowanych między nimi oraz poręczy. Wypełnienie może stanowić szkło (wypełnienie pełne) lub np. siatka czy tralki ze stali nierdzewnej (wypełnienie ażurowe).

Materiał

Wybór materiału jest w najwyższym stopniu uzależniony od otoczenia, do którego balustradę będziemy dobierać. Najbardziej popularne są balustrady drewniane oraz ze stali nierdzewnej. Producenci oferują tu oryginalne projekty dopasowane do wyglądu zewnętrznego domu, tak aby nawiązywały do ogrodzenia. Jeśli są to balustrady przeznaczone wnętrza do wnętrza domu, to możemy liczyć na szczególną dbałość o formę. Możemy zdecydować się na elementy wykonane ręcznie z  możliwością zastosowania różnych wzorów.

Balustrada z drewnianą poręcza ©CHROM-MET

balustrady drewniane – cechują się atrakcyjnym wyglądem i dużymi możliwościami, jeśli chodzi o dostosowywanie formy do indywidualnych potrzeb klienta. Idealnie pasują do tradycyjnych, ciepłych wnętrz. Można je też zastosować na zewnątrz – jednak wtedy należy pamiętać o regularnej konserwacji i szczególnej pielęgnacji wszystkich elementów konstrukcji. Decydując się na taki zakup, należy się liczyć z tym, że ten materiał z biegiem czasu zmieni wygląd (także kolor). W przypadku dobierania balustrady do schodów o nietypowym kształcie, warto wziąć pod uwagę drewno gięte, nie będzie wówczas konieczna duża ilość połączeń, nawet w przypadku licznych zakrętów i załamań. Najczęściej buduje się poręcze z takiego drewna, z którego wykonane zostały same schody – dobrze, aby był to dąb lub inne twarde drewno;

balustrady ze stali nierdzewnej – ze względu na swoje właściwości, stal sprawia, że stworzone z niej balustrady z powodzeniem mogą być stosowane zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku. Obecnie jest to materiał, który cieszy się największą popularnością. Wpływają na to wysokie walory estetyczne oraz trwałość i wytrzymałość na niszczące czynniki atmosferyczne wykonanych z tego materiału produktów. Jest to niezwykle istotne, gdy ma to być konstrukcja zabezpieczająca balkon lub taras. Stal można w dowolny sposób modelować, a to daje ogromne możliwości aranżacyjne. Balustrady wykonane z tego materiału często pokrywane są polerem lub matem (satyną), które nadają im niepowtarzalny wygląd i sprawiają, że wydają się bardziej ekskluzywne. Te pierwsze sprawdzają się lepiej w dużych aglomeracjach – tam gdzie odczuwalny jest wysoki wskaźnik zapylenia powietrza, drugie natomiast warto wybrać, jeśli liczymy się z możliwością ewentualnych zarysowań. Stal odporna na korozję powinna być wzbogacona chromem. Odpowiednia ilość tego pierwiastka sprawia, że nie uszkadzają jej takie czynniki jak: deszcz, duże amplitudy temperatur czy śnieg. Nie ma potrzeby zabezpieczania tych elementów powłokami malarskimi. Nawet w przypadku uszkodzeń mechanicznych – uderzeń czy zadrapań – powłoka chromowa zachowuje swoje właściwości i samoistnie się odnawia w wyniku zetknięcia z tlenem zawartym w atmosferze.

balustrady z aluminium i szkła – są nowością na rynku. Pierwsze rozwiązanie cechuje lekkość, wytrzymałość i duża odporność na szkodliwe czynniki atmosferyczne. Jednak nie jest to często produkt tak estetyczny, jak byśmy sobie tego życzyli, może też wydawać się mało ekskluzywny. Inaczej zupełnie wygląda ten aspekt w przypadku balustrad szklanych. Najczęściej składają się one z ramy wykonanej z nierdzewnej stali i przymocowanego do niej arkusza hartowanego lub klejonego szkła. To propozycja idealna na balkony i tarasy z widokami na malowniczą okolicę. Stosując w balustradach szkło, możemy uzyskać efekt lekkości i optycznego poszerzenia ograniczonej w ten sposób przestrzeni. Idealnie pasują do futurystycznych wnętrz.

Lokalizacja

Balustrada schodów i antresoli ©RINTAL

balustrady wewnętrzne – zwykle stanowią zabezpieczenie schodów. Przy ich wyborze najważniejsze są względy estetyczne, to one w dużej mierze determinują wybór materiału, projektu oraz elementów uzupełniających. Wewnątrz domu kładziemy nacisk na detal, wybieramy tu więc produkty z najwyższą starannością, gdyż w dużym stopniu decydują one o wyglądzie wnętrza. Najbardziej istotna jest tu faza projektowania. Same konstrukcje nie muszą być tak perfekcyjnie zabezpieczone, jak to jest w przypadku produktów z przeznaczeniem na zewnątrz. Możemy sobie zatem pozwolić na wymyślne łącznia i artystyczne formy.

balustrady zewnętrzne – montuje się je najczęściej jako zabezpieczenie balkonów, tarasów i schodów. Kluczową funkcją nie jest tu efekt wizualny, ale przede wszystkim bezpieczeństwo. Balustrady zewnętrzne narażone są na ciągłe działania zmieniających się warunków atmosferycznych, zanieczyszczenia powietrza i uszkodzenia mechaniczne. Muszą, poza względami estetycznymi, cechować się nieprzeciętną wytrzymałością, aby przez wiele lat spełniały nasze oczekiwania. Tu zasadnicze znaczenie ma materiał, z którego wykonana jest konstrukcja. W praktyce może to być zarówno drewno, jak i stal nierdzewna, szkło czy beton. Na wybór materiału, z którego wykonane będą balustrady zewnętrzne znaczący wpływ ma styl, w jakim utrzymana jest cała posesja.

artykuł pochodzi z kwartalnika
Kreator Projekty
więcej o kwartalniku czytaj na
Kreator Projekty.pl

Jeśli posiadamy dom w stylu nowoczesnym, to idealnym rozwiązaniem wydają się być balustrady ze stali nierdzewnej i szkła, zaś do dworków czy domów w stylu klasycznym warto rozważyć wykonanie balustrady drewnianej lub betonowej. Dobrze jeśli współgrają ze wszystkimi częściami samego balkonu (m.in. z materiałem wykończeniowym), ale także z całym budynkiem. Jeśli charakteryzuje go prostota, to nie warto decydować się na zbyt wiele ozdób. Warto także pamiętać, że przy balkonie narożnym bardziej będzie się rzucać w oczy słupek balustrady znajdujący się na rogu, natomiast w balkonie prostym i podłużnym uwagę przykuje poręcz i wypełnienia między słupkami.

Agnieszka Sobczak