Zmiany w ustawie o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców

Od 1 stycznia 2017 roku obowiązują zmiany w ustawie o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (ustawa z dnia 2.12.2016 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz niektórych innych ustaw).

Uchwalona ustawa, w szczególności nadaje nowe brzmienie art. 8a – rozszerzając katalog dokumentów oraz podmiotów zobowiązanych do przesyłania, ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, wskazanych dokumentów. Zgodnie z powołanym przepisem notariusze będą zobowiązani do przesyłania wypisu aktu notarialnego, wypisu aktu poświadczenia dziedziczenia wraz z wypisem protokołu dziedziczenia, umowy z podpisami notarialnie poświadczonymi oraz odpisu europejskiego poświadczenia spadkowego, mocą których cudzoziemiec nabył nieruchomość lub objął udziały, akcje lub ogół praw i obowiązków w spółce handlowej będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonych na terytorium Polski. Sądy natomiast będą zobligowane do przesyłania odpisów prawomocnych orzeczeń, na podstawie których cudzoziemiec nabył nieruchomość, nabył lub objął udziały, akcje lub ogół praw i obowiązków w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Polski, a także kopii dokumentów złożonych do akt rejestrowych, informujących o nabyciu lub objęciu udziałów, akcji lub ogółu praw i obowiązków w spółce na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, będącej właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości - również w przypadku, gdy nabycie lub objęcie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców, także odpisu wydanego w tym przedmiocie postanowienia.

Przedmiotową nowelizacją dokonuje się ponadto zmian w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece – rozszerzając katalog podmiotów, które mogą wystąpić do Ministra Sprawiedliwości, jeżeli jest to niezbędne do realizacji zadań ustawowych, o zgodę na wielokrotne, nieograniczone w czasie, wyszukiwanie ksiąg wieczystych w Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych, poprzez dodanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Uchwalona ustawa nowelizująca wprowadza także zmiany w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, przesądzając, że niewykonanie przez notariusza obowiązku, opisanego w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców stanowi delikt dyscyplinarny.

Nowelizacja jest konsekwencją zaleceń pokontrolnych Najwyżej Izby Kontroli, które wskazują na konieczność podjęcia działań mających na celu zapewnienie pozyskiwania pełnej informacji o nabywanych lub obejmowanych udziałach lub akcjach przez cudzoziemców w spółkach będących właścicielami lub wieczystymi użytkownikami nieruchomości rolnych oraz ujęcia w prowadzonym rejestrze rzeczywistej powierzchni nieruchomości rolnych stanowiących własność lub znajdujących się w użytkowaniu wieczystym spółek z siedzibą w Polsce, w których cudzoziemcy nabyli (objęli) akcje lub udziały. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli obowiązujące przepisy były niewystarczające do zapewnienia pozyskiwania pełnej informacji i dokumentacji o powyżej opisanych transakcjach z udziałem cudzoziemców, a co się z tym wiąże, uniemożliwiają one prawidłowe prowadzenie rejestrów Ministra Spraw Wewnętrznych. Zmiana ma na celu zarówno rozszerzenie katalogu podmiotów zobowiązanych do przesyłania Ministrowi stosownych dokumentów jak i rozszerzenie katalogu tych dokumentów.