Zakup działki pod budowę domu – część I

Przed zakupem działki najważniejszą rzeczą, jaką musi zrobić każdy inwestor, jest sprawdzenie jej stanu formalno-prawnego.

Osoba, która chce kupić działkę pod budowę domu ma dwie możliwości. Może kupić działkę budowlaną albo działkę rolną, której odrolnienie związane jest z wieloma formalnościami. Przed zakupem działki najważniejszą rzeczą jaką musi zrobić każdy inwestor jest sprawdzenie stanu formalno-prawnego działki oraz perspektyw związanych z planowanym zagospodarowaniem otoczenia.

Sprawdzenie nieruchomości

Na początku trzeba ustalić, czy sprzedającemu przysługuje prawo własności do oferowanej nieruchomości. Najważniejszym dokumentem stwierdzającym stan prawny nieruchomości jest poświadczony odpis ze wszystkich, tj. czterech działów założonej dla niej księgi wieczystej. Odpis jest uważany za aktualny jedynie przez 3 miesiące, licząc od daty jego wydania. Ważne jest, aby sprawdzić, czy w księdze wieczystej nie ma wzmianki o złożonym wniosku o dokonanie wpisu. Jeśli taki wniosek będzie dopiero rozpatrywany, to interesujące nas fakty mogą ulec zmianie. Dane nieaktualne będą w księdze podkreślone kolorem czerwonym. Poza informacją, kto jest właścicielem działki, z księgi wieczystej można się dowiedzieć tak przydatnych rzeczy, jak to, czy działka nie jest obciążona hipoteką, czy nie jest obciążona ograniczonym prawem rzeczowym, jak np.służebnością drogi koniecznej (czyli prawem sąsiadów do przejeżdżania i przechodzenia przez ten grunt). Księgi wieczyste znajdują się w wydziałach ksiąg wieczystych sądów rejonowych właściwych dla miejsca położenia działki. Przeglądanie ksiąg jest bezpłatne. Ponadto należy sprawdzić dane dotyczące działki w tzw. ewidencji gruntów i budynków. Ustalenie dokładnych danych działki jest istotne dla prawidłowego oznaczenia danej działki, zarówno dla potrzeb sporządzenia umowy sprzedaży, jak i dla przeprowadzania stosownych procedur budowlanych.
 
Przed podjęciem decyzji o zakupie działki należy w pierwszej kolejności ustalić jej przeznaczenie w planach zagospodarowania przestrzennego tj. sprawdzić, czy działka jest przeznaczona pod jednorodzinne budownictwo mieszkaniowe. Może się okazać, że działka ma np. przeznaczenie rolne i nie można na niej wybudować domu lub że jest przeznaczona dla innego rodzaju zabudowy, np. usługowej lub przemysłowej, albo przebiega przez nią planowana droga - wszystko to uniemożliwi uzyskanie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego. Plany zagospodarowania przestrzennego znajdują się w urzędzie gminy w wydziale architektury. Tam można zapoznać się z planem, a także otrzymać z niego wypisy i wyrysy. Ponadto plan wskaże nam jaka może być maksymalna wysokość planowanej zabudowy, jakie powinny być parametry techniczne projektowanego budynku, np. kształt dachu, wielkość powierzchni zabudowy oraz czy istnieje możliwość dostępu do drogi publicznej, korzystania z wody, kanalizacji, energii elektrycznej i cieplnej oraz środków łączności, jakie są wymagania dla danego terenu dotyczące ochrony środowiska lub ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, i jakie są zasady i warunki podziału terenu na działki budowlane.

Zakup działki budowlanej

Zakup działki budowlanej, podobnie jak każdej nieruchomości, wymaga sporządzenia aktu notarialnego, co wiąże się z poniesieniem określonych kosztów, takich jak: wynagrodzenie notariusza, opłaty sądowe oraz podatek od czynności cywilnoprawnych. Obecnie notariusz pobiera wszystkie te opłaty i wpłaca je na konta właściwych sądów i urzędów. W przypadku nabywania nieruchomości od Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, sprzedaż odbywa się na zasadach przetargu, zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami. Procedura zakupu po wygraniu przetargu również wymaga zachowania aktu notarialnego.