Udostępnianie pomieszczeń tymczasowych przez gminy ulegnie zmianie

W Sejmie trwają prace nad nowelizacją ustawy, która ma na celu m.in. wprowadzenie zasad wskazywania przez gminę tymczasowego pomieszczenia.

W Sejmie trwają prace nad nowelizacją ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego, która ma na celu wprowadzenie zasad wskazywania przez gminę tymczasowego pomieszczenia oraz wprowadzenie maksymalnego okresu udostępniania takiego pomieszczenia. Konieczność zmian w przepisach wymusiło orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.

Projekt zmian w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów,  mieszkaniowym zasobie gminy oraz o zmianie kodeksu cywilnego ma na celu dostosowanie przepisów tej ustawy do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 marca 2008 r. (sygn. akt S 2/08). W postanowieniu tym trybunał wskazał na potrzebę, określenia w ustawie o ochronie praw lokatorów obowiązków gminy, związanych ze wskazaniem pomieszczenia tymczasowego, o którym jest mowa w art. 1046 § 4 kodeksu postępowania cywilnego. Przepis ten przewiduje, że wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie.

Trybunał Konstytucyjny we wskazanym wyżej postanowieniu z dnia 4 marca 2008 r. podkreślił, że kwestia obowiązków gminy w zakresie dostarczenia pomieszczenia tymczasowego nie powinna być uregulowana w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, dotyczących postępowania egzekucyjnego, a w ustawie o ochronie praw lokatorów, regulującej obowiązki gmin w zakresie zaspokajania potrzeb mieszkaniowych mieszkańców. Trybunał stwierdził ponadto, że obecnie obowiązujące przepisy nie określają tego, na jaki okres powinno być udostępnione tymczasowe pomieszczenie, ponieważ termin „tymczasowe” sugeruje, że jest to na czas przejściowy, a zatem na czas nieoznaczony. Z ustawy o ochronie praw lokatorów wynika, że zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej następuje przede wszystkim przy wykorzystaniu mieszkaniowego zasobu gminy. W myśl art. 20 ust. 2 ustawy o ochronie praw lokatorów, lokale stanowiące mieszkaniowy zasób gminy, z wyjątkiem lokali socjalnych i lokali przeznaczonych do wynajmowania na czas trwania stosunku pracy mogą być wynajmowane tylko na czas nieoznaczony. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego przeczy to zasadzie tymczasowości, czyli przejściowości udostępnienia pomieszczenia. Możliwe jest udostępnienie takiego pomieszczenia na czas oznaczony spoza zasobu mieszkaniowego gminy, co wynika z art. 4 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, jednak działania takie nie są racjonalne punktu widzenia gospodarki gminy.

Projekt zmian w ustawie o ochronie praw lokatorów, mający na celu dostosowanie przepisów ustawy do w/w postanowienia Trybunału Konstytucyjnego polega na:

- wprowadzeniu definicji tymczasowego pomieszczenia;

- rozszerzeniu katalogu obowiązków gminy o obowiązek wskazywania tymczasowego  miejsca;

- określenia maksymalnego okresu udostępniania takiego pomieszczenia.

Projekt nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów wskazuje, że tymczasowe pomieszczenie jest to pomieszczenie, o którym mowa we wskazanym wyżej art. 1046 § 4 kodeksu postępowania cywilnego. Projekt doprecyzowuje, że gmina na zasadach przewidzianych w ustawie, zapewnia lokale socjalne i lokale zastępcze, wskazuje tymczasowe pomieszczenia,  a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach.

Projekt zmian przewiduje, że umowa o odpłatne użytkowanie tymczasowego pomieszczenia może być zawarta na czas oznaczony, nie dłuższy niż 12 miesięcy.

Zgodnie  z założeniami omawiana nowelizacja ma wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Podstawa prawna:
senacki projekt ustawy o zmianie ustawy ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (druk sejmowy nr 3278)