ArtykułyPrawidłowo wykonany system wentylacji gwarantuje odpowiednią jakość powietrza w budynku, przez co w zasadniczy sposób wpływa na samopoczucie mieszkańców oraz stan techniczny obiektu.
Czy ten artykuł był dla Ciebie interesujący?
Skutki braku właściwej wentylacji
Prawidłowo wykonany system wentylacji gwarantuje odpowiednią jakość powietrza w budynku, przez co w zasadniczy sposób wpływa na samopoczucie mieszkańców oraz stan techniczny obiektu. W praktyce użytkowej zdarza się jednak, że właściwe działanie wentylacji zostaje zakłócone wskutek problemów natury konstrukcyjno-wykonawczej, np. w wyniku nadmiernego uszczelnienia przegród zewnętrznych (okien i drzwi) w trakcie termomodernizacji. Problem ten dotyczy w sposób szczególny systemu wentylacji naturalnej.
Siłą napędową w procesie naturalnej wymiany powietrza jest różnica temperatur (gęstości) między powietrzem zewnętrznym i wewnętrznym oraz siła wiatru. Powietrze na drodze infiltracji i przewietrzania napływa do środka budynku, skąd jest usuwane na zewnątrz za pomocą kanałów wentylacyjnych (kominów i odciągów). Warunkiem prawidłowego działania systemu wentylacji naturalnej jest zapewnienie odpowiednich wartości strumieni powietrza nawiewanego i wywiewanego. Dzieje się to kosztem energii cieplnej, która w okresie zimowym jest tracona bezpowrotnie na zewnątrz. Aby zapobiec następującemu w ten sposób wychładzaniu pomieszczeń, podejmuje się przedsięwzięcia termomodernizacyjne, których przedmiotem jest ocieplenie ścian budynku oraz wymiana okien i drzwi na bardziej szczelne. W efekcie tych działań ilość napływającego powietrza może zostać zredukowana praktycznie do zera.
Uczucie zaduchu
Ograniczenie strumienia powietrza wentylacyjnego, mimo iż przyczynia się do znacznych oszczędności zużywanej energii cieplnej, powoduje szereg niekorzystnych zjawisk. Mniejsza od wymaganej ilość wymian powietrza jest przyczyną między innymi odczuwania zaduchu, na który składają się takie czynniki, jak: brak tlenu, nadmiar wilgoci, nadmiar dwutlenku węgla, a także zwiększony poziom zanieczyszczeń pyłowych. Mimo iż zaduch nie wpływa bezpośrednio na organizm ludzki, jest przyczyną uczucia dyskomfortu, związanego z przebywaniem w źle wentylowanym pomieszczeniu.
Wilgoć, grzyb i pleśń
Następstwem braku prawidłowo działającej wentylacji jest wykraplanie się wody na szybach, elementach konstrukcyjnych i powierzchniach ścian, przy czym szczególnie dotkliwe jest wykraplanie się wody w miejscach trudno dostępnych (np. na ścianach za meblami), które może pozostawać przez długi czas niezauważone. Utrzymująca się wilgoć prowadzi do uszkodzenia konstrukcji budynku, wystąpienia grzybów i pleśni (których zarodki wywołują silne reakcje alergiczne) oraz powstania przykrego zapachu. W takiej sytuacji przywrócenie budynku do stanu użyteczności wymaga z reguły kosztownych remontów.
Tlenki węgla i azotu
Niewydolna wentylacja może być także przyczyną występowania nadmiaru dwutlenku węgla — naturalnego produktu oddychania ludzi i zwierząt. Zwiększona zawartość CO2 w budynku powoduje znaczne obniżenie komfortu użytkowania pomieszczeń, prowadząc często do omdleń i zasłabnięć. Jeszcze większe niebezpieczeństwo stwarza obecność w powietrzu tlenku węgla, powstającego w wyniku spalania gazu w domowych urządzeniach grzewczych (kotły, kominki, kuchenki itp.). Jako gaz bezwonny i niewidoczny, o silnie duszącym działaniu, powoduje on uczucie duszności, zawroty głowy, znaczne opóźnienie reakcji organizmu na bodźce zewnętrzne, a w skrajnych przypadkach — omdlenie i śmierć.
Innymi gazami, których niekorzystny wpływ na organizm ludzki ujawnia się w źle wentylowanych pomieszczeniach, są tlenki azotu, które wpływają na znaczne osłabienie odporności organizmu na choroby zakaźne.
Kurz oraz szkodliwe związki
W niektórych przypadkach zanieczyszczenie powietrza wewnętrznego jest widoczne w formie drobin kurzu unoszących się w powietrzu. Kurz ten może zawierać toksyny pochodzące ze spalania tytoniu oraz niebezpieczne metale ciężkie — produkty spalania paliw w kominkach i kotłach. W kurzu gromadzą się ponadto roztocza, zarodniki pleśni, szkodliwe bakterie, produkty rozkładu substancji organicznych, pyłki kwitnących traw i drzew, itp. Nadmiar kurzu jest uciążliwy przede wszystkim dla alergików, powodując różnego rodzaju reakcje, w tym ataki duszności oraz reakcje skórne.
Niewystarczająco wymieniane powietrze może zawierać także trujące związki pochodzące z parowania tworzyw sztucznych (dywany, tapety, firany), parowania powierzchni lakierowanych (podłogi, meble) oraz parowania klejów wiążących płyty i panele.
Syndrom chorego budynku
Kombinacja wymienionych wyżej skutków niedostatecznej wentylacji stanowi jedną z głównych przyczyn wystąpienia tzw. syndromu chorego budynku (z ang. Sick Building Syndrome — SBS). Do objawów SBS zalicza się: zmęczenie, nudności, powtarzające się bóle i zawroty głowy, zaburzenia pamięci i koncentracji, zaburzenia w oddychaniu, podrażnienia błon śluzowych gardła, omdlenia itp. Objawy zbliżone są często do objawów astmy lub przeziębienia, znikają jednak po uzyskaniu dostępu do świeżego powietrza lub po opuszczeniu źle wentylowanego budynku.
Rozwiązanie problemu złej wentylacji
W praktyce użytkowej problem niedostatecznej wentylacji jest często rozwiązywany przez rozszczelnianie okien (tzw. mikrouchył). Negatywnym skutkiem stosowania mikrowentylacji jest jednak pogorszenie właściwości akustycznych przegrody oraz zwiększona ucieczka ciepła na zewnątrz. Znacznie skuteczniejszym rozwiązaniem jest montaż nawiewników — prostych urządzeń, które wprowadzają odpowiednią ilość powietrza bezpośrednio z zewnątrz do budynku. Alternatywą może być wykonanie instalacji wentylacji mechanicznej, w której ilość nawiewanego i wywiewanego powietrza będzie sterowana pracą wentylatorów. Jest to jednak rozwiązanie drogie, które znajduje zastosowanie głównie w nowo budowanych obiektach.
Nawiewniki
Nawiewniki dostępne są na rynku od lat 60. XX wieku. Po raz pierwszy zastosowane zostały w Skandynawii, a ich idea szybko zdobyła popularność w innych krajach, także poza kontynentem europejskim (USA, Kanada, Japonia itp.). W wielu państwach, z uwagi na pozytywne doświadczenia eksploatacyjne, wprowadzono administracyjną obligację stosowania nawiewników w nowoczesnych oknach. Obecnie stosowane są dwa podstawowe rozwiązania nawiewników automatycznych: nawiewniki ciśnieniowe i higrosterowane.
Nawiewniki sterowane różnicą ciśnień służą do doprowadzania stałej, właściwej ilości świeżego powietrza do pomieszczeń. Automatyczne sterowanie ciśnieniowe stabilizuje wydajność nawiewu, zabezpiecza przed nadmierną wymianą powietrza w okresach zimnych i wietrznych oraz pozwala realizować koncepcję wentylacji kontrolowanej, zapewniając komfort i zdrowy klimat, a jednocześnie oszczędność energii cieplnej. Nawiewniki tego typu mogą być stosowane w pomieszczeniach wyposażonych w wentylację grawitacyjną lub mechaniczną wywiewną. Przykładem są urządzenia typu Ventair, oferowane przez firmę Brevis.
Drugi z typów nawiewników — nawiewniki higrosterowane — służą do zaopatrzenia pomieszczeń w świeże powietrze w sposób kontrolowany, zależny od potrzeb użytkowników. Wyposażone są w higrometr sterujący wielkością strumienia powietrza zależnie od poziomu wilgoci w pomieszczeniu. Działają samoczynnie, realizując ideę energooszczędnej wentylacji higrosterowanej, a dodatkowo stabilizują poziom wilgoci w pomieszczeniach. Przykładem są urządzenia Ventair Higroster (Brevis).
Czy warto stosować nawiewniki?
Stosowanie nawiewników zapewnia nieustanny, kontrolowany napływ powietrza z zewnątrz do budynku. Powietrze to, zgodnie z założeniami wentylacji naturalnej, jest kierowane następnie przez ciągi komunikacyjne (otwarte przestrzenie, przedpokoje, korytarze) do pomieszczeń wyposażonych w kanały wywiewne. W ten sposób zapewniona zostaje cyrkulacja i wymiana powietrza w całym mieszkaniu, co zapobiega wystąpieniu opisanych w artykule negatywnych zjawisk. Wymóg prawny, niski koszt nawiewników i zalety związane z ich użytkowaniem powodują, że powinny być one powszechnie stosowane we wszystkich nowych oknach plastikowych.
Źródło: „Kreator-Projekty” 4/2010 | 2011-04-26
Komentarze (0)
Pokaż wszystkie komentarze (0)