Sąd Najwyższy i UOKiK w sprawie definicji przyłączy wodno-kanalizacyjnych

​W dniu 22 czerwca 2017 r. Sąd Najwyższy odpowiedział na pytanie, co jest przyłączem kanalizacyjnym, a co wodociągowym.

Kwestie te zostały poruszone w związku z rozpoznawaniem przez Sąd Najwyższy skargi kasacyjnej Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji, wniesionej od prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o nadużywanie pozycji dominującej. W przedmiotowej sprawie Prezes UOKiK wydał decyzję administracyjną, w której uznał za praktykę ograniczającą konkurencję działania przedsiębiorstwa polegające na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zbiorowego, zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków, wskutek narzucenia przyszłym odbiorcom uciążliwych warunków przyłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej.

Przedsiębiorstwo zobowiązywało bowiem odbiorców do wykonania na ich własny koszt części robót niestanowiących prac związanych z budową przyłącza, o którym mowa w art. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Przedsiębiorstwo zakwestionowało decyzję Prezesa UOKiK wniesieniem odwołania do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów. W dalszej kolejności sprawa była przedmiotem postępowania II instancji przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie, a wydany w tym postępowaniu prawomocny wyrok, niekorzystny dla przedsiębiorstwa, został zaskarżony przez ten podmiot skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego.

Rozpoznający tę skargę zwykły skład Sądu Najwyższego powziął istotne wątpliwości natury prawnej dotyczące problematyki związanej z ustaleniem właściwych definicji przyłączy: wodociągowego i kanalizacyjnego, które sformułował w formie wyżej wymienionych pytań, a następnie przedstawił ujęte w ten sposób zagadnienie jurydyczne do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego.

Podstawą takiego wystąpienia były ujawnione w praktyce orzeczniczej Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, a nawet sądów administracyjnych, liczne rozbieżności dotyczące sposobu rozumienia pojęć: :przyłącze kanalizacyjne" oraz „przyłącze wodociągowe". Ponadto ta kwestia budziła (i nadal budzi) duże spory wśród przedstawicieli doktryny prawniczej. Tymczasem nie da się ukryć, że jej wyjaśnienie ma fundamentalne znaczenie dla właściwego ukształtowania występujących powszechnie między przedsiębiorcami wodno-kanalizacyjnymi a ich klientami (konsumentami), stosunków prawnych w zakresie zaopatrzenia w wodę i/lub odbiór ścieków.

Sąd Najwyższy uznał, że przyłączem kanalizacyjnym jest przewód łączący wewnętrzną instalację kanalizacyjną zakończoną studzienką w nieruchomości odbiorcy usług z siecią kanalizacyjną, na odcinku od studzienki do sieci kanalizacyjnej, a przyłączem wodociągowym jest przewód łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją wodociągową w nieruchomości odbiorcy usług na całej swojej długości.