Rejestracja dłużników

W każdej ze spółdzielni kilka do kilkunastu procent mieszkających nie płaci lub ma duże zaległości z opłatami za swój lokal. Podobnie jest w przypadku wspólnot mieszkaniowych. Jest to już tak duży problem, że administracje postanowiły z nim aktywnie walczyć. Narzędziem, które bardzo skutecznie dyscyplinuje dłużników spółdzielni i wspólnot, okazał się Krajowy Rejestr Długów.

Zajmująca się prowadzeniem rejestru dłużników firma Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej na podstawie kilkuletniej działalności informuje, że to narzędzie bardzo skutecznie mobilizuje do spłaty zobowiązań, zarówno krótko-, jak i długo przeterminowanych (nawet tych, które otrzymały postanowienie o bezskutecznej egzekucji). Według przeprowadzonych badań 58 proc. dłużników po otrzymaniu wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o możliwości dopisania ich długu do Krajowego Rejestru Długów, spłaca swoje zobowiązania. 27 proc. dłużników spłaca swoje długi po umieszczeniu ich w Krajowym Rejestrze Długów i wysłaniu powiadomienia o dopisaniu ich do Rejestru. Tylko 15 proc. dłużników pozostaje w Rejestrze, i dopóki nie uregulują swoich zobowiązań, będą w bazie przez 10 lat.
Czymże więc jest to narzędzie tak skutecznie dopingujące dłużników? Krajowy Rejestr Długów to pierwszy w najnowszej historii polskiej gospodarki instrument, który (na podstawie Ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych z 14 lutego 2003 r.) reguluje zasady i ustala tryb udostępniania informacji gospodarczej. Informacje znajdujące się w KRD osobom trzecim udostępniają konkurujące ze sobą na rynku biura informacji gospodarczej. KRD funkcjonuje jako baza teleinformatyczna dostępna elektronicznie, np. przez Internet, telefon komórkowy i in.
Wielu przedsiębiorców dopisanie swoich dłużników do KRD postrzega jako możliwość wyeliminowania nierzetelnych partnerów z rynku. Przyłączenie się do KRD wprowadza nowe, jasne zasady w obrocie gospodarczym. Rejestr w sposób systemowy przełamuje barierę anonimowości i bezkarności dłużnika. Dzięki zawartym tam informacjom każdy przedsiębiorca może poznać między innymi: stan zadłużenia sprawdzanego, ilość zobowiązań oraz to, z jakich okresów pochodzą. Dodatkowo z rejestru można się dowiedzieć o posługiwaniu się fałszywymi dokumentami tożsamości.
Wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe otrzymały narzędzie do dyscyplinowania swoich dłużników. Osoby długotrwale zalegające z czynszem mogą mieć problemy z zakupem telefonu komórkowego, wzięciem kredytu, a nawet z podłączeniem w domu telewizji kablowej.

KRD to…
…najogólniej mówiąc, baza danych, do której – pod pewnymi warunkami – można dopisać każdego konsumenta i przedsiębiorcę uporczywie uchylającego się od zapłacenia swoich należności. A warunki, o których mowa, są następujące: minimum miesiąc przed dopisaniem dłużnika do KRD należy go poinformować o takim zamiarze (w formie pisemnej, listem poleconym na adres dłużnika). Odebranie przez dłużnika wezwania nie jest warunkiem koniecznym do umieszczenia go w bazie danych. Od końca terminu spłaty wierzytelności musi upłynąć przynajmniej 60 dni. Łączna kwota zobowiązań musi wynosić co najmniej 200 zł (minimum 500 zł dla przedsiębiorców).

Dłużnicy na oku
Część osób traktuje spółdzielnie mieszkaniowe na zasadzie taniego kredytodawcy. Wielu dłużników zalega z płatnościami nie dlatego, że nie mają pieniędzy, ale dlatego, że nie chcą płacić. Nie można oczywiście zapominać, że istnieje całkiem spora grupa osób ubogich, które naprawdę nie mają pieniędzy na uregulowanie rachunków. Jednak często ci ludzie powinni się postarać o przysługujący im zasiłek na dopłaty do mieszkań (na temat możliwości otrzymania dodatku mieszkaniowego pisaliśmy w „Krakowskim Rynku Nieruchomości” kilka miesięcy temu).
Warto pamiętać, że nie ma obowiązku dopisywania wszystkich dłużników automatycznie. Spółdzielnia czy wspólnota mieszkaniowa może porozumieć się ze swoim członkiem. Jeżeli widać dobrą wolę, to można rozpisać spłatę należności na raty, ustalić dogodne dla obu stron terminy. Bardzo często wystarcza sama świadomość możliwości dopisania do rejestru.

Dopisywanie jest proste
Informację do biura mogą przekazać uprawnione instytucje (patrz niżej). Aby było to możliwe, wystarczy zawrzeć umowę z którymś z funkcjonujących na rynku biur. Najniższy abonament miesięczny kosztuje nawet 120 zł. Istnieje jednak bardzo wiele różnych „abonamentów”. Obowiązuje tu zasada podobna jak w przypadku telefonów komórkowych – im więcej dłużników miesięcznie podmiot chce dopisać, tym bardziej opłaca się wybierać droższą ofertę.
Wysokość opłaty może stanowić pewien problem w przypadku niewielkich wspólnot mieszkaniowych. Jeżeli wspólnota liczy 19 członków, z których jeden lub dwóch nie płaci, to zazwyczaj nie opłaca się przystępować do systemu. Ale już dla wspólnoty 90 mieszkań ten wydatek może się okazać bardzo opłacalny.
Pewną trudnością dla niektórych spółdzielni mieszkaniowych jest konieczność podawania numeru PESEL przy dopisywaniu dłużnika. Nie zawsze taki numer znajduje się w spółdzielnianej ewidencji. Rozwiązaniem może być poproszenie dłużnika o podanie tej informacji przy najbliższej okazji lub wystąpienie o nią do urzędu gminy. Wtedy jednak trzeba zapłacić – w Krakowie 30 zł za pojedynczy numer.

Sprawdzanie w KRD
Warto pamiętać, że w KRD są informacje pozytywne i negatywne. Brak informacji to również pewna informacja o rzetelności danej osoby. Informacje w bazie mogą sprawdzać wszyscy przedsiębiorcy. Istnieje jednak bardzo ważne ograniczenie. Konsumenta można sprawdzić tylko i wyłącznie po jego uprzedniej zgodzie! Oznacza to, że nikt nie może nas sprawdzić potajemnie. Każdy konsument ma pełne prawo odmówić i nie pozwolić się sprawdzać. Większość firm uważa jednak, że osoba bez żadnych zaległości nie ma powodu, by nie pozwolić się sprawdzić i brak zgody może uniemożliwić otrzymanie kredytu czy zakup telefonu komórkowego. Zdarza się, że pracodawcy sprawdzają swoich pracowników, a szczególnie kandydatów do objęcia ważnych i odpowiedzialnych finansowo stanowisk. Czasami, mimo pozytywnych wyników rozmowy kwalifikacyjnej, niezapłacony czynsz przekreśla wiarygodność i szanse kandydata.
Zgodnie z ustawą, każdy konsument ma możliwość sprawdzenia informacji o samym sobie oraz kto i w jakim czasie pytał o niego. Nie może robić tego jednak częściej niż raz na sześć miesięcy.

Usuwanie z listy
Osoba, która spłaci spółdzielni lub swojej wspólnocie mieszkaniowej wszystkie zaległości, może być pewna, że bardzo szybko zniknie z bazy i już nigdy nikt nie będzie mógł się dowiedzieć z KRD o tym, że kiedyś czegoś nie zapłaciła. Zgodnie z ustawą, jeżeli dług zostanie uregulowany, wygaśnie lub jego wykonanie zostanie odroczone, to przedsiębiorca ma obowiązek w ciągu 14 dni usunąć informację z bazy. Ta sama zasada dotyczy stwierdzenia nieistnienia zobowiązania. Jeżeli przedsiębiorca nie dopełni tego obowiązku, to może się spodziewać bardzo wysokiej grzywny – nawet do 30 tys. zł (za każdą nieaktualną już informację). Taka sama kara czeka tych, którzy podają do biura nieprawdziwe informacje. Nie trzeba się więc raczej obawiać, że ktoś podstępnie, chcąc nam zaszkodzić, wpisze nas do KRD.
Nie ma natomiast obowiązku usuwania z KRD przeterminowanych zobowiązań. Przedawnienie uniemożliwiające sądom egzekwowanie roszczeń nie jest powodem do usunięcia informacji. Jednak dla instytucji sprawdzających konsumenta taki wpis zawsze będzie świadczył o jego nierzetelności.

***

Osoba zadłużona może na każdym etapie zawrzeć porozumienie ze spółdzielnią o spłacie długu, a dopisanie do KRD jest najczęściej ostatecznością. Istnieje także wiele innych sposobów skutecznej windykacji. Kilka lat temu jedna z małopolskich spółdzielni w obliczu rosnących zaległości postanowiła odciąć kablówkę dłużnikom. Okazało się, że brak programu telewizyjnego był lepszą motywacją do spłaty zaległych czynszów niż możliwość wizyty komornika.
Dopisanie do KRD nie dla wszystkich dłużników jest groźną perspektywą. Część osób żyjących na marginesie społeczeństwa nigdy nie znajdzie się w sytuacji wymagającej posiadania „czystego konta”. Jednak dla wielu ludzi samo znalezienie się na liście dłużników jest perspektywą tak nieprzyjemną, że gotowi są uregulować zaległe opłaty. A spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe mogą dzięki temu łatwiej utrzymywać płynność finansową.


Informacje gospodarcze o zobowiązaniach konsumentów mogą przekazywać do biura następujący przedsiębiorcy:
spółdzielnie mieszkaniowe; wspólnoty mieszkaniowe; wynajmujący lokale; banki; zakłady ubezpieczeń; spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe; świadczący usługi leasingu; świadczący usługi factoringu lub forfaitingu; operatorzy lub podmioty udostępniające usługi telekomunikacyjne; świadczący usługi dostawy energii elektrycznej, ciepła, paliw gazowych, wody, odprowadzania nieczystości lub wywozu śmieci; instytucje pośrednictwa kredytowego; wykonujący działalność w zakresie udzielania pożyczek pieniężnych, działający w formie spółek handlowych; wydawcy elektronicznych instrumentów płatniczych; świadczący usługi przewozu osób w regularnej komunikacji publicznej; domy maklerskie; towarowe domy maklerskie; operatorzy telewizji kablowej i satelitarnej.

Czy ten artykuł był dla Ciebie interesujący?