Projekt nowelizacji ustawy prawo zamówień publicznych

Najważniejsze cele nowelizacji to zwiększenie bezpieczeństwa realizacji zamówień publicznych, wybór podwykonawców robót budowlanych gwarantujących realizację zamówienia i ich ochrona przez zapewnienie terminowości.

Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy prawo zamówień publicznych. Jej najważniejsze cele to zwiększenie bezpieczeństwa realizacji zamówień publicznych, wybór podwykonawców robót budowlanych gwarantujących realizację zamówienia i ich ochrona przez zapewnienie terminowości oraz pełnej zapłaty należnego im wynagrodzenia.

Na mocy przyjętych przepisów, wykonawca staje się podmiotem bezpośrednio odpowiedzialnym względem zamawiającego za wypełnianie swych zobowiązań w stosunku do podwykonawców przy realizacji zamówień publicznych. Przepisy nowelizacji nakładają na wykonawcę obowiązek przedkładania zamawiającemu umów o podwykonawstwo zawieranych przy realizacji zamówień na roboty budowlane. Obowiązek ten dotyczył będzie podwykonawców świadczących zarówno roboty budowlane, jak i dostawy oraz usługi. Obejmie też tych z którymi umowy zawarł bezpośrednio sam wykonawca, jak i dalszych podwykonawców. Dzięki temu ochrona podwykonawców zostanie istotnie rozszerzona w stosunku do norm Kodeksu cywilnego i będą nią objęci nie tylko podwykonawcy świadczący roboty budowlane przy inwestycjach budowlanych, ale także odpowiedzialni za dostawy i usługi. Jedyny wyjątek od obowiązku zgłaszania podwykonawstwa zamawiającemu będzie dotyczył umów, których objęcie omawianym mechanizmem byłoby niecelowe z uwagi na ich niską wartość, a więc umów o podwykonawstwo dotyczących dostaw lub usług o wartości niższej niż 0,5 proc. wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego na roboty budowlane.

Zgodnie z nowelizacją zaakceptowani podwykonawcy będą mogli zwrócić się do zamawiającego o bezpośrednią zapłatę należnego wynagrodzenia w sytuacji, gdy nie otrzymają zapłaty od wykonawcy. Kwota ta będzie potrącana z wynagrodzenia wykonawcy, a brak zapłaty należnego wynagrodzenia będzie przesłanką do nałożenia kary umownej na wykonawcę. Wielokrotne nieuzasadnione uchylanie się wykonawcy od wypłaty należnego wynagrodzenia podwykonawcom będzie podstawą do odstąpienia od umowy z wykonawcą.

Przyjęte w nowelizacji przepisy umożliwiają też zamawiającemu określenie w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wymogów stawianych podwykonawcy i dalszemu podwykonawcy oraz kryteriów, które powinna spełniać umowa o podwykonawstwo robót budowlanych. Określanie przez zamawiającego warunków oraz wymagań dotyczących podwykonawstwa i posiadanie wiedzy o podwykonawcach i dalszych podwykonawcach wzmocni transparentność procesu udzielania i realizacji zamówień na roboty budowlane.

W projekcie nowelizacji przewiduje się też możliwość zastrzeżenia przez zamawiającego osobistej realizacji przez wykonawcę kluczowych części zamówienia, co spowoduje, że o takie zamówienie będą mogły ubiegać się przedsiębiorstwa mające odpowiedni własny potencjał. Jednocześnie przepisy uwzględniają także to, że warunkiem zapewnienia płatności należnego wynagrodzenia podwykonawcy jest utrzymywanie płynności finansowej samego wykonawcy w trakcie realizacji robót budowlanych. Stąd też projektowane przepisy wprowadzają obowiązek bieżącego zaliczkowania realizacji umowy o roboty budowlane zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Przy czym, udzielanie kolejnych zaliczek przez zamawiającego wymaga przedstawienia dowodów zapłaty wymagalnego wynagrodzenia podwykonawcom realizującym część zamówienia, za które zaliczka została wcześniej wypłacona.