Niższa opłata adiacencka

Zgodnie z ustawą z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r., nr 261, poz. 2603 ze zm.) przez opłatę adiacencką (będącą daniną publiczną) należy rozumieć opłatę ustaloną w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środków Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego albo ze scaleniem i podziałem nieruchomości, a także z podziałem nieruchomości. Obecnie wielkość stawki procentowej opłaty adiacenckiej ustala rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 50 procent różnicy wartości nieruchomości, tj. przykładowo różnicy wartości nieruchomości po jej podziale i przed nim.

W związku z projektem ustawy o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw – uchwalonym 6 lipca 2007 r., zaś 1 sierpnia 2007 r., po poprawkach Senatu, skierowanym do Komisji Infrastruktury – opłata ta ulegnie zmniejszeniu. Jeszcze w tym roku wysokość opłaty adiacenckiej będzie wynosić co najwyżej 30 procent różnicy wartości nieruchomości.

Zgodnie z zaproponowanym nowym brzmieniem art. 98a ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, jeżeli w wyniku podziału nieruchomości dokonanego na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego, który wniósł opłaty roczne za cały okres użytkowania tego prawa, wzrośnie jej wartość, to wójt, burmistrz albo prezydent miasta może ustalić z tego tytułu, w drodze decyzji, opłatę adiacencką. Przy czym wielkość stawki procentowej opłaty ustala rada gminy, w drodze uchwały, w wysokości nie większej niż 30 procent różnicy wartości nieruchomości. Jednocześnie ustalenie tej opłaty może nastąpić w terminie do 3 lat od dnia, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne. Wartość nieruchomości przed podziałem i po podziale określa się według cen na dzień wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej. Stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział nieruchomości, a stan nieruchomości po podziale przyjmuje się na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne, przy czym nie uwzględnia się części składowych nieruchomości.

Trzeba zaznaczyć, że ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić, jeżeli w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne, obowiązywała uchwała rady gminy określająca wysokość stawki procentowej rzeczonej opłaty. Zaś do ustalenia przedmiotowej opłaty przyjmuje się stawkę procentową obowiązującą w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale nieruchomości stało się prawomocne. Przy tym, jeżeli w wyniku podziału nieruchomości wydzielono działki gruntu pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych, to do określenia wartości nieruchomości – zarówno według stanu przed podziałem, jak i po podziale – powierzchnię nieruchomości pomniejsza się o powierzchnię działek gruntu wydzielonych pod te drogi lub pod ich poszerzenie. Tak więc nadal jasno wyłącza się powierzchnię działek wydzielonych pod drogi z obowiązku ustalenia opłaty adiacenckiej.

Istotnym novum jest możliwość uiszczenia opłaty w naturze. Nowelizacja wprowadza bowiem regulację pozwalającą na to, by w rozliczeniu opłaty adiacenckiej lub zaległości z tego tytułu osoba zobowiązana do jej wniesienia mogła przenieść na rzecz gminy, za jej zgodą, prawa do działki gruntu wydzielonej w wyniku podziału, przy czym przepis art. 66 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., nr 8, poz. 60, ze zm.) stosuje się w tym wypadku odpowiednio. W ten sposób dochodzi do wygaśnięcia zobowiązania, przy czym różnica między wartością działki gruntu wydzielonej w wyniku podziału a należnością wynikającą z ustalonej opłaty jest pokrywana w formie dopłaty.

Trzeba zaznaczyć, że w dalszym ciągu warunkiem ustalenia opłaty adiacenckiej jest ustalenie przedmiotowej stawki procentowej w uchwale rady gminy. Brak uchwały wyłącza możliwość wydania decyzji o ustaleniu opłaty adiacenckiej, tym samym – wobec braku obowiązku nakładania tejże opłaty i braku uchwał – zmiany te mogą nie odegrać tak istotnej, jak zakładał resort budownictwa, roli w próbach hamowania wzrostu cen gruntów. O wiele większą rolę może odegrać uproszczenie samej procedury podziału nieruchomości.

Kończąc niniejsze rozważania, chciałbym podkreślić, że ustalenie opłaty adiacenckiej następuje, zgodnie z wprowadzonym nowelizacją art. 146 ust. 1a, po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego określającej wartość nieruchomości, przy czym – jak wskazano wyżej – ustawowo został ściśle określony moment, na który przedmiotowa wycena winna być sporządzona. Oczywiście, tak ustalona opłata może być, na wniosek właściciela nieruchomości, rozłożona na raty roczne płatne w okresie do 10 lat. Warunki rozłożenia na raty określa się w decyzji o ustaleniu opłaty, zaś należność gminy z tego tytułu podlega zabezpieczeniu, w tym przez ustanowienie hipoteki. Jednocześnie w tej sytuacji decyzja o ustaleniu opłaty adiacenckiej stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej.

Czy ten artykuł był dla Ciebie interesujący?