Inteligentne instalacje – krok po kroku

Co należy zrobić, aby zamontować w domu czy firmie system inteligentnych instalacji? Czy to koszt, który ma szansę się zwrócić?

Inteligentne instalacje (w skrócie II) pozwalają na pełną automatyzację przestrzeni mieszkaniowej – począwszy od zarządzania ogrzewaniem, chłodzeniem i wentylacją, przez sterowanie oświetleniem, roletami, bramami i wszystkimi innymi urządzeniami silnikowymi, po bezprzewodową obsługę urządzeń przez bluetooth i GSM. Automatyzacja może objąć praktycznie każdy element instalacji elektrycznej – jednym przyciskiem można uruchomić zraszacze na ogrodzie, zamknąć rolety zewnętrzne w oknach, wyłączyć wszystkie lub wybrane urządzenia AGD w domu czy odłączyć od zasilania gniazdka np. w pokoju dziecka. To także oszczędność energii – jak podaje firma F&F, II pozwalają na spadek kosztów ogrzewania do ok. 40 proc., a oświetlenia do ok. 15 proc.

– Obecnie zauważa się coraz większe zainteresowanie możliwościami, jakie daje montaż inteligentnych instalacji. Na rynku pojawiają się firmy oferujące coraz to tańsze, a tym samym bardziej dostępne systemy automatyki domowej – twierdzi Mariusz Jasiński, ekspert z poznańskiej firmy Elswar, specjalizującej się w II.

Jak wyglądają poszczególne kroki projektu i montażu inteligentnych instalacji?

Krok 1: spotkanie z inwestorem mające na celu poznanie oczekiwań klienta oraz posiadanego budżetu.

Krok 2: spotkanie z architektem wnętrz w celu dopasowania wspólnej wizji.

Krok 3: przygotowanie projektu, trasy okablowań i punktów elektrycznych (dot. wszystkich wybranych elementów II – oświetlenia, gniazd, trasy przewodu magistralnego do wszystkich punktów, itp.).

UWAGA: są dwa sposoby na załączanie urządzeń odbiorczych:

• wszystkie elementy wykonawcze na obiekcie mogą być chowane w puszkach lub wbudowane w sensorach (przyciskach programowalnych);

• elementy urządzeń wykonawczych montowane mogą być w szafie rozdzielczej (to sposób szczególnie polecany przez ekspertów, ponieważ pozwala na większe pole manewru w przypadku dobierania innych elementów II w przyszłości).

Krok 4: wykonanie okablowania i montaż urządzeń.

Krok 5: zaprogramowanie urządzeń i paneli ściennych.

Krok 6: przeszkolenie inwestora (domowników, pracowników biura) z obsługi systemu.

Bez „papierologii”

Dobra wiadomość dla inwestorów: decydując się na inteligentne instalacje, nie ma konieczności starania się o żadne dodatkowe pozwolenia ani dokumenty. – Kwestia ta tyczy się zarówno sytuacji remontu biura czy domu, jak i budowy nowego – dodaje Mariusz Jasiński. Oczywiście w przypadku budowy domu konieczne jest uzyskanie pozwolenia uzupełnionego o projekt instalacji elektrycznej – jest on wymagany zarówno w przypadku montażu standardowej instalacji, jak i inteligentnej.

Formalności można załatwić w dwojaki sposób:

• do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę dołączyć projekt instalacji elektrycznej, a dopiero później przygotować projekt II (UWAGA: w tej sytuacji należy pamiętać, że przy odbiorze budynku projekt podwykonawczy musi uwzględniać nowe instalacje);

• do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę dołączyć projekt instalacji uwzględniający także inteligentne instalacje.

Jak przygotować instalację pod II?

Już na etapie projektowania instalacji należy uwzględnić miejsce na dodatkowy przewód magistralny lub przewód sieci komputerowej (tzw. skrętki). Dlaczego? Ponieważ urządzenia (przyciski, aktory itp.) inteligentnej instalacji zasilane są napięciem różniącym się parametrami od napięcia, jakie mamy w sieci energetycznej. Zazwyczaj komunikacja oraz zasilanie tych elementów odbywają się tymi samymi przewodami, dlatego instalację magistrali powinno się kłaść w pewnej odległości od instalacji elektrycznej.

– Pole elektromagnetyczne przewodów elektrycznych może zakłócać komunikację miedzy urządzeniami w systemie magistralnym, a zatem powodować niepoprawne działanie urządzeń II – dodaje Marek Cichorzewski, ekspert firmy Astat.

Od tej sytuacji są jednak dwa wyjątki – szczególnie ważne, jeżeli montaż II obywa się nie na etapie budowy, ale remontu domu, mieszkania czy biura:

• wybór systemu radiowego firmy Mueller,

• wybór systemu firmy LCN, który wykorzystuje dodatkowy przewód komunikacyjny, a sam pracuje na standardowym okablowaniu (230V).

Kilka ciekawostek o II

Jak przyznają eksperci z Elswar, w Polsce standard II to stosunkowa nowość, przynajmniej w porównaniu do innych krajów europejskich. – W Niemczech montaż inteligentnych instalacji obywa się na porządku dziennym – a nawet, jeżeli nie od razu, to dom już na etapie budowy przygotowywany jest do stworzenia systemu II w przyszłości poprzez położenie przewodu magistralnego (koszt ok. 500 zł) – mówi Mariusz Jasiński.

A które elementy inteligentnych instalacji są najpopularniejsze w Polsce?

• sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem, klimatyzacją i roletami okiennymi,

• zdalny monitoring domu – wewnątrz i na zewnątrz,

• zdalne podlewanie ogródka,

• sterowanie i zarządzanie systemem alarmowym,

• przycisk "NOC" umożliwiający jednoczesne wyłączenie wszystkich świateł w domu.

Czy można na tym oszczędzić?

Sterowane oświetlenie, czujniki ruchu, możliwość rozłączania o wyznaczonych godzinach urządzeń elektronicznych – to na pewno dom zgodny z eko standardem i oszczędność energii w dłuższym okresie czasu. Niemniej oszczędność to nie cel sam w sobie w przypadku II – tutaj liczy się przede wszystkim bezpieczeństwo, wygoda oraz prestiż mieszkania w nowoczesnym domu sterowanym praktycznie jednym przyciskiem.