II Forum Budownictwa w Zakopanem

Główne kierunki działań rządu dotyczące zmiany przepisów prawa budowlanego, rola projektu urbanistycznego w sporządzaniu ustaleń do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, perspektywa współpracy przedsiębiorstw polskich i ukraińskich na tle obecnej koniunktury w budownictwie – to niewielka część kwestii poruszanych podczas II Forum Budownictwa, które odbyło się 28–30 marca 2008 r. w Zakopanem.

Główne kierunki działań rządu dotyczące zmiany przepisów prawa budowlanego, rola projektu urbanistycznego w sporządzaniu ustaleń do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, perspektywa współpracy przedsiębiorstw polskich i ukraińskich na tle obecnej koniunktury w budownictwie – to niewielka część kwestii poruszanych podczas II Forum Budownictwa, które odbyło się 28–30 marca 2008 r. w Zakopanem.

Zmiany istniejących regulacji prawnych mają na celu racjonalizację procesów inwestycyjnych, usprawnienie modernizacji miast i harmonizację ustaw z prawem europejskim – mówił Olgierd Dziekoński, wiceminister infrastruktury, podczas swojego wystąpienia na II Forum Budownictwa. Działania Ministerstwa Infrastruktury, będącego największym resortem inwestycyjnym, czyli takim, który odpowiada za wydatkowanie środków inwestycyjnych, mają na celu usprawnienie przestrzegania zasad ładu przestrzennego w odniesieniu do środowiska naturalnego i kulturowego, rozwój budownictwa mieszkaniowego oraz rozpoczęcie prowadzenia polityki rozwoju miast, a następnie intensyfikację rozwoju lokalnego przy współpracy z Ministerstwem Rozwoju Regionalnego i mechanizmami, którymi ministerstwo to dysponuje. Kolejnym krokiem władz miałoby być wprowadzenie mechanizmu monitorowania zmian w gospodarce przestrzennej i w końcu powiązanie systemu gospodarki przestrzennej i zasad planowania realizacji inwestycji z wymogami inwestycji europejskich. Planom tym przyświeca m.in. idea przeniesienia odpowiedzialności władzy publicznej w procesie inwestycji indywidualnej z administracji rządowej na samorząd lokalny i na uczestników procesu inwestycyjnego (inwestorów, wykonawców i projektantów).

Resort infrastruktury przygotowuje trzy pakiety ustaw. Pierwszy, najpilniejszy i najbardziej oczekiwany, obejmuje istniejące już ustawy, w tym ustawę o zagospodarowaniu przestrzennym oraz inne ustawy związane z procesem inwestycyjnym. Drugi zawiera propozycje ustawowe dla zwiększenia udziału w rynku budownictwa mieszkaniowego. Jest to ważna kwestia, zwłaszcza że istotna część budownictwa mieszkaniowego jest realizowana w formie budownictwa indywidualnego osób fizycznych. Na 133 tys. mieszkań zrealizowanych w zeszłym roku 70 tys. to inwestycje realizowane przez inwestorów indywidualnych. Budownictwo indywidualne realizowane przez poszczególne osoby fizyczne powoduje rozpraszanie zabudowy, rozpędzanie sił urbanizacji, a jednocześnie jest pewnym obszarem funkcjonowania szarej strefy utrzymującej się w budownictwie – podkreślał minister Dziekoński. Trzeci, ostatni, pakiet ustaw zakłada realizowanie zintegrowanego rozwoju zarządzania miast, czyli aktywne prowadzenie polityki miejskiej. Ma on być gotowy w pierwszej połowie 2011 r.

Pozostałe propozycje resortu

Ministerstwo Infrastruktury zamierza także wzmocnić rolę opracowań ekofizjograficznych w procesie planowania zagospodarowania przestrzennego oraz studium jako przesłanki dla planów sektorowych, a także procedur oceny środowiskowej inwestycji. Planuje również wprowadzić mechanizm oceny zgodności zamierzenia inwestycyjnego z lokalną polityką przestrzenną oraz potraktować plan miejscowy jak jedno z narzędzi realizowania polityki przestrzennej gminy i wprowadzić formułę zgody urbanistycznej, która pozwoli w przypadku zatwierdzonego planu miejscowego dać przesłanki dla opracowania projektu budowlanego i następnie – dla prowadzenia inwestycji. Resort chce również, by obowiązywała zasada sprawdzania projektu budowlanego w zakresie jego zgodności ze sztuką projektową oraz normami technicznymi i zgodą urbanistyczną. Zgoda ta będzie definiowana poprzez tryb oświadczenia projektanta oraz tryb oświadczenia sprawdzającego. Sprawdzającym byłaby osoba posiadająca takie same uprawnienia jak projektant dla danej kategorii projektu budowlanego. Ponosiłaby ona wraz z projektantem odpowiedzialność za projekt. Pozwoliłoby to na rezygnację z decyzji o pozwoleniu na budowę i zastąpieniu jej procedurą zgłoszenia i rejestracji budowy. Fakt rejestracji byłby informacją publicznie dostępną. W planach Ministerstwa znajduje się również wprowadzenie m.in.:

• formuły i pojęcia granic obszaru urbanizacji, które byłyby uchwalane przez gminę na podstawie studium uwarunkowań i kierunku zagospodarowania przestrzennego;
• parametrów urbanistycznych, które byłyby używane w procesie zatwierdzania urbanistycznych planów realizacyjnych, kiedy trzeba określić, jakiego rodzaju intensywność i jaki standard zabudowy ma być osiągnięty;
• możliwości umowy urbanizacyjnej między inwestorem a gminą na rzecz realizacji infrastruktury tam, gdzie takiej infrastruktury nie ma, a termin jej zrealizowania – zgodnie z planem inwestycyjnym przedsiębiorstwa – jest zbyt odległy dla inwestora.

W poszukiwaniu stron postępowania

Podczas forum swoimi przemyśleniami podzielili się również przedstawiciele krakowskiego środowiska.
Jak ważne jest, by granice protestów wszystkich stron postępowania administracyjnego w sprawach o wydawanie decyzji o warunkach zabudowy były wyraźnie prawnie opisane, zwróciła uwagę podczas swojego wystąpienia Stanisława Górska, dyr. Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Krakowa. Z mojego doświadczenia wynika, że jeżeli nie będzie określonych granic i wyraźnie zakreślonych obowiązków stron postępowania, to walor każdego dobrego pomysłu zmian w prawie będzie zaniżony.
Decyzja o ustaleniu warunków zabudowy jest niezbędnym warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę. Nie uprawnia jednak do rozpoczęcia prac budowlanych. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mówi, że zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonywaniu robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania, wymagają ustalenia w drodze decyzji warunków zabudowy. W odniesieniu do tego samego terenu kilku inwestorów może uzyskać warunek zabudowy. Gdy inwestor złoży wniosek, organ sprawdza, czy wniosek jest kompletny. Jeśli tak, wszystkie strony powinny zostać zawiadomione o wszczęciu postępowania. Zawiadomienie ma formę pisemną i jest wysyłane na adres strony. Jeżeli dana osoba przebywa zagranicą, pojawia się problem, bo nie wszystkie kraje przesyłają zwrotne potwierdzenia odbioru. Jest ono niezbędne jako dowód, że strona brała czynny udział w postępowaniu.
Według dyr. Górskiej szukanie stron postępowania nie może odbywać się w taki sposób – jak do tej pory – że organ w postępowaniach śledczych jeździ po całym świecie, by odnaleźć te strony. Strony postępowania muszą wiedzieć, że swoich praw mają bronić osobiście, natomiast nie mogą oczekiwać, że ich praw będzie bronił urząd kosztem wnioskodawcy – inwestora.
Ponadto inwestor jest stratny, jeśli inwestycja z powodu poszukiwania stron nie może być realizowana.
Z KPA [kodeks postępowania administracyjnego – red.] wynika, że stroną jest każda osoba, której interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo każdy, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny. Zapis jest jasny, tylko tyle, że trzeba ustalić, kto ma ten obowiązek albo interes prawny – dodaje dyr. Górska. Podkreśla ona również, że krąg stron musi być ustalony w sposób szczegółowy i bezbłędny, gdyż konsekwencje złego ustalenia stron są bardzo poważne. Według Stanisławy Górskiej KPA powinien być zmieniony, gdyż pochodzi z 1960 r. i jest przestarzały. Postulujemy, aby krąg stron był ustalony tylko na podstawie zapisów w ewidencji gruntów. Uważam, że trzeba jasno w prawie powiedzieć, że to, co jest w ewidencji gruntów, jest podstawą do ustalania stron postępowania, że nie może być w postępowaniu administracyjnym poszukiwania stron – podsumowała swoje wystąpienie dyr. Górska.
Również Olgierd Dziekoński zwrócił uwagę, że kodeks postępowania administracyjnego zbyt wąsko określa pojęcie strony: Ogranicza się ono wyłącznie do osoby fizycznej lub prawnej, która posiada interes prawny. Zgodnie z dyrektywami unijnymi, interes prawny nie odpowiada faktycznie treściom dyrektywy, według których każdy obywatel ma interes prawny, jeżeli kwestia dotyczy takich aspektów, jak ochrona środowiska i możliwość wyrażenia swojego protestu również w trybie odwoływania się do właściwych instytucji, organów, a tym samym i sądów.

Plany dla Krakowa

Komisja w zeszłym roku spotkała się 22 razy, zaopiniowaliśmy 55 planów i rozpoczęliśmy analizę planów wstrzymanych w procedowaniu. Ze statystyki wynika, że na każdej komisji opiniujemy prawie 3 plany – zauważył podczas swojego wystąpienia Grzegorz Stawowy, przewodniczący Komisji Planowania Przestrzennego i Ochrony Środowiska Rady Miasta Krakowa. Stawowy podkreślił, że KPPiOŚ chciała zrobić kilka przystąpień dla obszarów, gdzie jest zabudowa jednorodzinna, a studium dopuszcza zabudowę wielorodzinną albo usługi, których nie ma w danym terenie po to, żeby otworzyć nowe obszary na inne funkcje. Komisja dokonała także analizy 20 planów wstrzymanych, których procedura rozpoczęła się na starej ustawie. W Krakowie są to tereny pokryte wcześniej przez inne plany albo obszary, które są całkowicie skonsumowane, jeśli chodzi o zabudowę – opowiadał Grzegorz Stawowy.
Cały czas odbywają się spotkania i konsultacje w sprawie studium, którego zarys ma powstać do lipca. Do końca roku ma być gotowy projekt. Później cały 2009 r. ma być przeznaczony na opinie, uzgodnienia. Założenia są takie, żeby Rada Miasta przegłosowała go na początku 2010 r. – poinformował przewodniczący. Stawowy przypomniał również, że nie wiadomo, co wydarzy się w Krakowie za 4 lata: Kiedy uchwalono studium w 2003 r., nikt nie przypuszczał, że 3 lata później Kraków będzie jednym z najpopularniejszych miejsc na świecie, gdzie przyjeżdża 9 mln turystów rocznie, gdzie jest masa inwestorów zewnętrznych. Tego nie wiedzieliśmy w 2003 r., tak jak teraz nie wiemy, czy np. nie będzie krachu na rynku turystycznym, bo np. wszyscy pojadą do Lwowa.
Prezydent Bujakowski zaakcentował podczas swego wystąpienia pilną potrzebę dokonania korekty obowiązującej ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym: W tej chwili w Krakowie są prowadzone prace nad zmianą studium uwarunkowań kierunku zagospodarowania przestrzennego, stąd jest dla nas bardzo istotne, w którą stronę pójdą zmiany ustawowe, aby w momencie, gdy wejdzie w życie nowa ustawa, nie znaleźć się w sytuacji, że studium będzie z tą ustawą niezgodne.

Za zasługi dla budownictwa

Podczas forum minister Olgierd Dziekoński wręczył honorowe odznaki „Za zasługi dla budownictwa”. Otrzymali je m.in.: Stanisława Górska, Tytus Misiak, Kazimierz Kaczmarczyk, Marian Paciorek, Krzysztof Kurzydło. Z kolei odznaki „Honoris Gratia”, przyznawane przez prezydenta Krakowa osobom fizycznym, organizacjom, instytucjom, które wyróżniły się w zakresie działalności na rzecz miasta, otrzymali z rąk prezydenta Kazimierza Bujakowskiego m.in.: Marian Bryksy, Adam Czuma, Tytus Misiak, Leszek Kazimierz Jurek, Janusz Michalczak i Zygmunt Popiela.

powrót do listy artykułów