Dobry klimat

Każdy z nas zwraca uwagę na warunki, w jakich mieszka, wypoczywa i pracuje. Technika klimatyzacji pozwala na stworzenie sztucznego mikroklimatu i poprawę warunków cieplnych wewnątrz pomieszczeń, niezależnie od warunków klimatycznych panujących na zewnątrz. Dzięki niej mamy zapewnioną optymalną temperaturę w miejscach pracy oraz wypoczynku. Klimatyzacja zapewnia tzw. komfort cieplny. Komfortem cieplnym określa się stan, w którym człowiek nie czuje chłodu ani ciepła. Pojęcie to obejmuje grupę parametrów oddziaływujących na człowieka indywidualnie lub kompleksowo, zapewniających mu wrażenie odpowiedniej temperatury podczas przebywania w pomieszczeniu. Parametry te związane są z powietrzem zawartym w pomieszczeniu, a najważniejsze z nich to: temperatura wewnętrzna i wilgotność powietrza, temperatura ścian i stropów oraz prędkość przepływu powietrza w strefie przebywania ludzi. Najbardziej optymalne warunki do przebywania osób w pomieszczeniu będą zapewnione jedynie przy odpowiednim połączeniu tych czynników. Ponadto czynniki te muszą być inne w okresie letnim, inne w okresie zimowym i dodatkowo są uzależnione od aktywności fizycznej ludzi przebywających w danym pomieszczeniu.
Temperatura powietrza wewnętrznego powinna być dostosowana do temperatury na zewnątrz. W praktyce powinna się zawierać w przedziale 20 – 22°C w okresie zimowym i 23 – 26°C latem. Gdy temperatura na zewnątrz jest niższa niż 20°C, temperatura powietrza wewnętrznego powinna wynosić poniżej 22°C, przy temperaturze zewnętrznej 20 – 25°C odpowiednio ok. 23°C. W lecie, kiedy temperatura na zewnątrz wynosi ok. 30 – 32°C, temperatura w pomieszczeniu nie powinna przekraczać 26°C. Ustawienie zbyt niskiej temperatury powietrza chłodzącego w porównaniu do temperatury zewnętrznej (różnica maksymalna wynosi 5 – 7°C) może się przyczynić do przeziębienia. Klimatyzator powinien wymieniać powietrze w pomieszczeniu co najmniej dwa razy w ciągu godziny.
Istotnym elementem „komfortu cieplnego” jest zawartość pary wodnej w powietrzu, czyli wilgotność względna. Zbyt duża jej ilość powoduje uczucie duszności, za niska natomiast powoduje nadmierne wysuszenie powietrza i jest przyczyną stanów zapalnych śluzówki i gardła. Najbardziej optymalna wilgotność względna powietrza wewnątrz pomieszczeń, w których przebywają ludzie, powinna zawierać się w granicach od 40 do 60 proc. Wilgotność, podobnie jak temperatura zależy od pory roku, rodzaju i miejsca wykonywanych czynności.
Prędkość przepływu powietrza jest natomiast wprost uzależniona od temperatury powietrza. Przy niższych temperaturach powietrza wewnętrznego rzędu 18 – 21°C, np. w okresie zimowym, prędkości te powinny być niewielkie, ok. 0,15 m/s. Natomiast przy temperaturach wyższych 25 – 35°C powinny być dużo większe i dochodzić do 0,5 m/s (przy temp. 26°C). Ruch powietrza chłodnego z góry do dołu jest odczuwalny jako pozytywny, natomiast z dołu raczej jako negatywny – powoduje bowiem uczucie przeciągu.

Dobre warunki do przebywania ludzi i „komfort cieplny” zapewnią również:

• odpowiednia, średnia temperatura przegród otaczających, która powinna być równa temperaturze powietrza wewnętrznego lub do niej zbliżona,
• dobra cyrkulacja powietrza, gdzie ilość wymienionego, świeżego powietrza przypadająca na osobę powinna wynosić 20 m3/h, a gdy nie ma możliwości otwierania okien – 30 m3/h.

Rodzaje klimatyzacji

Na rynku obecne są urządzenia, które działają według jednego z systemów klimatyzacyjnych:

• System CAV (Constant Air Volume) – system, w którym strumień powietrza ma stałą wydajność i zmienną temperaturę nawiewu. Regulację temperatury nawiewanego powietrza osiąga się poprzez sterowanie wydajnością elementów chłodzących lub grzewczych.
• System VAV (Variable Air Volume) – system ze zmiennym natężeniem nawiewu powietrza i stałą temperaturą. Określoną temperaturę w pomieszczeniu uzyskuje się w tym systemie poprzez zmianę wielkości strumienia powietrza wypuszczanego. Gdy rośnie temperatura w pomieszczeniu, zwiększa się strumień nawiewu, a przy temperaturach niższych zostaje on zmniejszony.
• System VRV (Varible Refrigerent Volume) – system ze zmiennym przepływem czynnika chłodniczego, złożony z jednostki zewnętrznej i kilkunastu wewnętrznych, czynnikiem chłodniczym w obiegu jest freon doprowadzany dwoma lub trzema przewodami. W systemie z dwoma przewodami wszystkie jednostki wewnętrzne pracują jednocześnie w trybie grzania lub chłodzenia, w systemie z trzema przewodami jednostki wewnętrzne mogą grzać lub chłodzić niezależnie od siebie.
• System indukcyjny (klimakonwektorowy) – system z indywidualną regulacją temperatury, który polega na recyrkulacji – ponownym wprowadzeniu do obiegu oczyszczonego i uzdatnionego powietrza zasysanego z danego pomieszczenia. Dodatkowo uzupełnia go minimalna ilość powietrza świeżego. Wymieszane strumienie są następnie filtrowane i chłodzone lub podgrzewane. Temperaturę we wnętrzu reguluje się ręcznie lub automatycznie za pomocą termostatu.

Urządzenia klimatyzacyjne

Podstawowymi urządzeniami przeznaczonymi do poprawy stanu powietrza w pomieszczeniu są klimatyzatory. Ich głównym zadaniem jest obniżenie temperatury w pomieszczeniu. Niektóre modele mają również elementy grzejne, dzięki którym można ich używać do dogrzewania pomieszczeń. Wówczas w zależności od funkcji nastawionej na sterowniku urządzenia, powietrze w pomieszczeniu może być chłodzone lub ogrzewane. Klimatyzator ma precyzyjny układ regulacji temperatury, który można ustawić tak, aby we wnętrzu było stale np. 20°C. W niektórych modelach jest programator czasowy, umożliwiający ustawienie temperatury na 24 godziny.
Ponadto urządzenia klimatyzacyjne mogą oczyszczać oraz nawilżać znajdujące się w pomieszczeniu powietrze. Dzięki czemu można ich używać również w chłodniejsze dni – do nawilżania i oczyszczania powietrza w pomieszczeniach z centralnym ogrzewaniem. Urządzenie automatycznie utrzymuje wilgotność na poziomie najbardziej odpowiednim dla organizmu człowieka (40 – 60 proc.) oraz zapewnia lekki przewiew – z prędkością około 0,2 m/sek.
Wszystkie klimatyzatory składają się z dwóch wymienników ciepła: parownika, skraplacza, sprężarki oraz zaworu rozprężnego. W parowniku zachodzi proces odbierania ciepła z pomieszczenia, w skraplaczu – proces przekazywania ciepła z instalacji do otoczenia. Zawór rozprężny umożliwia odpowiednie zredukowanie ciśnienia czynnika chłodzącego. W klimatyzatorach stosuje się rozmaite czynniki chłodnicze. W starszych modelach czynnikiem chłodzącym był freon, w nowszych – inne gazy o podobnych właściwościach. W klimatyzatorach z funkcją grzewczą dodatkowo umieszczona jest elektryczna nagrzewnica powietrza lub zawór rewersyjny (cały układ pracuje jako pompa ciepła).
Wszystkie klimatyzatory są wyposażone w filtry powietrza, które zatrzymują kurz i pył, dzięki czemu ochłodzone powietrze jest czystsze. W niektórych montowane są filtry z węgla aktywowanego, które likwidują przykre zapachy lub pochłaniacze elektrostatyczne zatrzymujące bakterie, roztocza i dym z papierosów. Większość filtrów regularnie czyści się ciepłą wodą, przeważnie raz na dwa tygodnie. Szybkość zużycia filtra zależy od jego rodzaju i częstotliwości użytkowania. Wiele urządzeń ma kontrolkę informującą o stopniu zużycia filtrów.

Oferowane dziś na rynku modele różnią się kształtem, formą, ilością funkcji możliwych do wybrania przez użytkownika, sposobem programowania, zakresem temperatur i konstrukcją. Idealny klimatyzator powinien być wyposażony w:

• pełen zakres regulacji temperatury w pomieszczeniu w granicach 18-30°C z możliwością regulacji co 1°C,
• pompę ciepła typu powietrze-powietrze działającą do – 20°C na zewnątrz,
• doskonałej jakości kompresor z płynną regulacją wydajności w całym zakresie,
• mikrokomputer automatycznie kontrolujący wszystkie parametry pracy i stan urządzenia, tzn. temperaturę w pomieszczeniu, temperaturę i stan urządzenia, stan filtrów itd.,
• filtry powietrza, najlepiej elektrostatyczne lub dobre jakościowo mechaniczne z kontrolą stanu zabrudzenia, przystosowane do wielokrotnego użycia,
• zdalne sterowanie pilotem na podczerwień, umożliwiające wybór funkcji: chłodzenia, grzania, suszenia lub wentylacji; programowalnego w czasie rzeczywistym automatycznego startu i zatrzymania pracy w cyklu dobowym; programowalnego czasu pracy przy pełnej mocy; ręcznego i automatycznego sterowania kierunkiem wydmuchu powietrza; ręcznego i automatycznego sterowania intensywnością wydmuchu oraz możliwością tzw. Wachlowania; ręcznego i automatycznego sterowania wydajnością klimatyzacji i związanym z tym poborem energii; tzw. cichej pracy.

Chociaż wszystkie klimatyzatory działają na identycznej zasadzie, różnią się między sobą budową i mocą. Generalnie w mieszkaniach można stosować urządzenia klimatyzujące przenośne lub do montażu na stałe.
Klimatyzatory montowane na stałe (na ogól w oknach lub otworach ściennych budynku) powszechnie spotyka się w dwóch rodzajach: wieloczęściowe typu split oraz jednoczęściowe typu kompakt. Modele przenośne są zazwyczaj typu kompaktowego.
Klimatyzatory typu split składają się z jednej (monosplit) lub kilku jednostek wewnętrznych (multisplit) oraz jednej jednostki zewnętrznej, montowanej na zewnątrz budynku, np. za oknem lub na dachu. Obie części są ze sobą połączone. Dzięki temu rozwiązaniu klimatyzatory typu split są ciche, ponieważ najgłośniejszy element klimatyzatora jest montowany na zewnątrz, a jednostka wewnętrzna jest znacznie mniejsza niż całość urządzenia. W zależności od miejsca montażu części wewnętrznej można wyróżnić klimatyzatory: kanałowe, kasetonowe, konsolowe, ścienne, sufitowe, podłogowe.
Klimatyzatory typu kompakt to pojedyncze kompletne urządzenie – wszystkie elementy klimatyzatora umieszczone są w jednej obudowie. Urządzenia te wymagają więc dostępu zarówno do pomieszczenia klimatyzowanego, jak i do powietrza zewnętrznego. Najpopularniejszym rozwiązaniem jest „klimatyzator okienny”, który wystarczy odpowiednio usytuować w otworze okna lub ściany, pamiętając o właściwym uszczelnieniu. Do urządzeń kompaktowych zalicza się również przenośne, które w zależności od potrzeb, można łatwo przenosić z pokoju do pokoju. Ich zainstalowanie sprowadza się do wysunięcia przewodu usuwającego ciepłe powietrze z pomieszczenia przez mały otwór w ścianie lub uchylone okno i podłączenie urządzenia do sieci elektrycznej.

Koszt zakupu typowego klimatyzatora w zależności od systemu montażowego, zawiera się w przedziałach:

• klimatyzatory dzielone monosplit – od 1800 zł,
• klimatyzatory dzielone multisplit – od 3700 zł,
• klimatyzatory ścienne – od 2600 zł,
• kompaktowe klimatyzatory uniwersalne, do domu jednorodzinnego, do montażu naściennego, przypodłogowego, międzystropowego – od 4000 zł,
• klimatyzatory okienne – od 1400 zł,
• klimatyzatory przenośne – od 2000 zł.

Każdy klimatyzator powinien pracować cicho. Wytwarzany przez niego hałas nie powinien przekraczać poziomu cichej rozmowy, czyli w zakresie od 45 do 55 dB. Wybierając odpowiedni model, warto również zwrócić uwagę na rodzaj zastosowanego w nim czynnika chłodzącego i związane z tym skutki dla ochrony środowiska. W tym zakresie najlepiej zwrócić się po poradę do specjalisty.
Domowa klimatyzacja ma kilka zalet. Jest bardziej wydajna niż zwykły wentylator, a dobrze dopasowane do wielkości pomieszczenia urządzenia klimatyzacyjne sprawią, że w domu będzie chłodno nawet w największe upały. Można stwierdzić, że klimatyzacja stwarza również korzystne warunki dla zdrowia, ponieważ utrzymuje w zamkniętym pomieszczeniu stan powietrza przystosowany do potrzeb organizmu człowieka.

Czy ten artykuł był dla Ciebie interesujący?