Deweloperzy oczami deweloperów – omówienie wyników ankiety

Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań (SBDiM), „Krakowski Rynek Nieruchomości” i portal KRN.pl przeprowadzili wśród członków SBDiM ankietę dotyczącą sytuacji na krakowskim pierwotnym rynku nieruchomości. Odpowiedziało na nią 23 deweloperów z Krakowa i okolic.

Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań (SBDiM), „Krakowski Rynek Nieruchomości” i portal KRN.pl przeprowadzili wśród członków SBDiM ankietę dotyczącą sytuacji na krakowskim pierwotnym rynku nieruchomości. Odpowiedziało na nią – do dnia zamknięcia tego wydania dwutygodnika – 23 deweloperów z Krakowa i okolic. Pierwsza część ankiety odnosi się do ogólnych informacji dotyczących działalności poszczególnych firm, druga opisuje zaś, jaki wpływ na ich kondycję i działania ma obecna sytuacja na rynku. 

Z ankiety wyłania się bardzo interesujący, a przy tym niejednoznaczny, obraz sytuacji na rynku nowych mieszkań i domów. Choć panuje powszechna zgoda, że deweloperzy przeżywają ciężkie chwile, to różnie oceniana jest zarówno skala kryzysu, jak i drogi, które doprowadzą do wyjścia z niego. 

Należy zacząć od podkreślenia, że wśród deweloperów widoczne jest duże zróżnicowanie, zarówno jeżeli chodzi o długość działania na rynku, jak i wielkość produkcji mieszkaniowej. Wydaje się, że w ankiecie chętniej i liczniej wzięli udział deweloperzy doświadczeni, długo działający na rynku. Wskazuje na to chociażby wynik dotyczący długości istnienia firmy na rynku. Wyniósł on średnio 10 lat. Jednakże zróżnicowanie było dużo, więc średnia może być myląca. Wśród ankietowanych, 10 deweloperów istnieje kilkanaście lat lub więcej (rekordziści 27 i 20 lat), a zaledwie 7 ma za sobą mniej niż 5 lat działalności.

Podobnie wysoki rozrzut jest w odpowiedziach dotyczących liczby zrealizowanych mieszkań. Mediana to ponad 500 mieszkań, jednak 6 firm oddało do użytkowania ponad 1000 mieszkań, w tym dwie największe firmy – 5618 i 2500. Zdecydowana większość z 23 deweloperów ma w swojej ofercie gotowe mieszkania i domy (średnio ok. 40 lokali). Tylko 5 deweloperów zadeklarowało co innego lub w ogóle uchyliło się od odpowiedzi.

Zapytano także o rodzaje realizowanych inwestycji (typ zabudowy). Większość deweloperów wskazała na więcej niż jeden rodzaj zabudowy, przy czym najpopularniejsza była zabudowa wysoka. Tylko trzy firmy z grupy 23 mogą się pochwalić dorobkiem we wszystkich czterech wymienionych typach.

Ciekawe są wyniki dotyczące realizowanych i planowanych inwestycji. Zaledwie 4 firmy nie planują w bieżącym roku realizacji nowych mieszkań. Jeżeli chodzi o roku 2010, takich firm (łącznie z tymi, które udzieliły niejednoznacznej odpowiedzi lub nie udzieliły jej wcale) jest aż 14, czyli ponad połowa ze wszystkich badanych.

Na pytanie „Czy w związku z aktualną sytuacją rynkową firma zrezygnowała z realizacji zaplanowanych wcześniej inwestycji na lata 2009 i 2010” twierdząco odpowiedziało 9 (w odniesieniu do roku 2009) i 7 (w odniesieniu do roku 2010) ankietowanych.

Wydaje się, że najważniejsze jednak były pytania dotyczące tego, jak firmy radzą sobie z kryzysem oraz co może wpłynąć stymulująco na rynek mieszkaniowy. Tutaj deweloperzy mówią niemal jednogłośnie – największym problemem jest obecnie restrykcyjna polityka banków, a tym samym trudności z uzyskaniem kredytu hipotecznego. To właśnie brak dostępnych kredytów jest w ich ocenie największą przeszkodą. Łączy się to – co zaznacza kilku ankietowanych – z ogólną „złą atmosferą gospodarczą”.

Powrót „dobrego kredytu”, choć zdecydowanie najważniejszy, nie jest jedynym czynnikiem, który może rozruszać rynek. Od kilku miesięcy wielu uczestników rynku pokłada coraz większe nadzieje w rządowym programie „Rodzina na swoim”. Budżetowe dopłaty do kredytów przy zakupie mieszkań mogą być silnym bodźcem, skutkującym zwiększeniem popytu – taką nadzieję ma niemała część krakowskich inwestorów.

Warto również odnotować, że deweloperzy, a przynajmniej część z nich, zauważają, że ważnym czynnikiem stymulującym zwrot ku lepszym realiom rynkowym, musi być poprawa atmosfery medialnej wokół rynku nieruchomości, a także wzrost zaufania do deweloperów. W zasadzie mamy do czynienia z dwoma rodzajami odpowiedzi, podpowiadającymi, jak ten cel osiągnąć. Niekiedy występują one jednocześnie. Po pierwsze, pojawiają się głosy postulujące wprowadzenie nowych, bardziej skutecznych narzędzi promowania rzetelnych podmiotów i wysokiej jakości. Po drugie, kilkoro deweloperów stwierdziło, że należy lepiej współpracować z mediami, a także wywrzeć, jak wyraził się jeden z ankietowanych, „zdecydowany nacisk na media, aby nie przekazywały nieprawdziwych informacji do wiadomości publicznej, ale rzetelnie informowały odbiorców”. Właśnie w tej materii SBDiM powinno, zdaniem deweloperów, odgrywać znaczącą rolę.

Ostatnią z poruszanych w ankiecie kwestii była, jak krakowscy inwestorzy radzą sobie ze skutkami kryzysu na rynku nieruchomości. Dziesięciu ankietowanych stwierdziło, że zmniejszyło ceny lub jest gotowych to zrobić w ramach negocjacji z klientami. Kilkakrotnie jednak pojawiła się w tym miejscu adnotacja, że obniżki mogą stanowić tylko kilka procent ceny całkowitej. Jedenastu ankietowanych deweloperów zamierza zredukować lub przynajmniej na nowo przeanalizować koszty związane z reklamą. Wiele firm zadeklarowało również, że w ramach zachęcania klientów do zakupu są skłonne do dodatkowych bonusów przy zakupie mieszkania (wykończenie, garaż, miejsce postojowe itp.). Redukcje personelu i bieżących kosztów własnych wskazano w co czwartej ankiecie.