ArtykułyRynek mieszkaniowy boryka się z wieloma problemami. Wzrastająca inflacja, droższe kredyty i koszty wynajmu mieszkań sprawiają, że pojawiają się pytania o alternatywne rozwiązania. Brak jest efektywnych rządowych programów mieszkaniowych skierowanych dla osób o niskich dochodach. Czy budownictwo komunalne może zaradzić temu problemowi? Co warto o nim wiedzieć?
Co to są mieszkania komunalne?
Coraz więcej osób szuka alternatywnych sposobów na pozyskanie mieszkania przystępnego cenowo. Problem ten dotyczy zwłaszcza młodych, którzy dopiero wchodzą na rynek pracy. Jedną z takich alternatyw mogą być mieszkania komunalne, jakimi dysponuje gmina. Lokale tego typu przeznaczone są do osób o niskich dochodach, których nie stać na wynajęcie, a tym bardziej zakup mieszkania od dewelopera. Mieszkania komunalne wynajmowane są po preferencyjnych cenach, co pozwala poprawić sytuację materialną osób z najniższą, miesięczną pensją.
W Polsce jest ok. 1,1 mln mieszkań komunalnych. Znajdują się one zarówno w starych kamienicach, jak i nowo oddanych do użytku blokach. Z badań opublikowanych przez BIQdata wynika, że najwięcej tego typu lokali jest na Śląsku – w Zabrzu, Bytomiu i Katowicach. Również w tych lokalizacjach najdłużej czeka się na przyznanie lokalu komunalnego.
Dla kogo mieszkania komunalne?
Osoby, które chcą starać się o przyznanie mieszkania komunalnego, muszą spełniać pewne warunki. Warunki te różnią się nieznacznie pomiędzy gminami. Podstawowym wymogiem, który obowiązuje praktycznie w każdej lokalizacji, jest kryterium dochodowe na osobę w rodzinie. Wysokość tej kwoty zależy jednak już od konkretnego samorządu. Dla rodzin wielodzietnych stawka jest inna niż dla gospodarstw jednoosobowych. Aktualnie są to dochody pomiędzy 2-3 tys. złotych na osobę. Mieszkańcy gminy, którzy osiągają jeszcze niższe dochody, mogą starać się o mieszkanie socjalne.
Wśród innych warunków, które należy spełnić, aby wprowadzić się do mieszkania komunalnego, wymienia się: brak prawa własności do innego lokalu, a także potwierdzenie, że mieszkamy w danej gminie na stałe. W tym przypadku niewymagany jest meldunek, lecz m.in. umowa o pracę lub nauka w danej lokalizacji. Wniosek o przyznanie lokalu komunalnego wraz z oświadczeniem o stanie majątkowym i innymi dokumentami wymaganymi w danej gminie należy złożyć w jej placówce.
Mieszkańcy, którzy spełnią kryteria przyznawania mieszkań komunalnych, otrzymają maksymalnie trzy propozycje lokali, do których będą mogli się wprowadzić. Lokatorzy, którzy zdecydują się na konkretne mieszkanie, podpisują umowę najmu na czas nieokreślony. W ten sposób najemca jest chroniony przed eksmisją. Gdy konieczne jest opuszczenie budynku na czas remontu czy z powodu sprzedaży, gmina zobowiązana jest do znalezienia mieszkania zastępczego.
Czy mieszkanie komunalne można wykupić?
Samorządy często mają trudności w utrzymaniu lokali komunalnych w odpowiednim stanie. Czynsze, które pobierane są od lokatorów, są zbyt niskie, aby wystarczyły na pokrycie kosztów niezbędnych remontów. Istnieje możliwość wykupienia mieszkania komunalnego. Prawo takie w pierwszej kolejności mają dotychczasowi najemcy. Konieczne jest spełnienie pewnych warunków określonych przez gminę.
Osoby, które są lokatorami mieszkań komunalnych, a ich sytuacja finansowa jest stabilna, powinny poważnie rozważyć możliwość zakupu takiego lokalu. Ceny nieruchomości komunalnych są zdecydowanie bardziej przystępne aniżeli znaczna większość mieszkań dostępnych na rynku. Gmina oferuje bowiem specjalną zniżkę na wykup lokalu komunalnego – jest to bonifikata. Występuje ona w formie procentowej lub kwotowej. Mieszkania, których stan techniczny jest zły, mogą być dostępne nawet za 15 proc. ich rynkowej wartości.
Zainteresowanie mieszkaniami komunalnymi rośnie
Koszty najmu pochłaniają dużą część dochodów gospodarstw domowych. Młode osoby, które dopiero wkraczają w dorosłe życie, nie zawsze są w stanie wziąć kredyt. Zwłaszcza w obecnych czasach, gdy z uwagi na wysokie stopy procentowe zdolność kredytowa Polaków drastycznie spada. Rozwiązaniem tych problemów mogą być właśnie mieszkania komunalne oferowane przez gminę.
Lokale komunalne cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Czynsze w takich mieszkaniach są kilkukrotnie niższe niż te na rynku wynajmu prywatnego. Listy oczekujących są jednak długie. Dla przykładu w Łodzi na lokal komunalny czeka ok. 6-8 tys. osób. Pozytywna decyzja może pojawić się dopiero po kilku latach.
Mieszkania komunalne wydają się dobrym rozwiązaniem zwłaszcza w trudniejszym finansowo okresie. Lokatorzy mogą starać się o różnego typu dodatki mieszkaniowe. Osoby, które podejmą się remontu zniszczonego mieszkania, mogą uzyskać zwolnienie z płacenia czynszu na określony czas. Samo złożenie wniosku o przyznanie mieszkania komunalnego jest bezpłatne.
Mieszkalnictwo komunalne na Zachodzie
Na Zachodzie mieszkalnictwo komunalne rozwija się już od lat. Jest stałym elementem w planach rozbudowy większości europejskich miast. Doskonałym przykładem dobrej praktyki jest Wiedeń. Z danych wynika, że ok. 80 proc. wiedeńczyków mieszka w lokalach wynajmowanych. Aż 2/3 z nich zamieszkuje te będące własnością miasta lub też dotowane są ze środków publicznych.
W Wiedniu budowa mieszkań komunalnych rozpoczęła się już w latach 20. XX wieku. To, co wyróżnia tego typu lokale w stolicy Austrii, to z pewnością świetne dopasowanie do aktualnych potrzeb mieszkańców. W pobliżu osiedli znajdują się niezbędne usługi. Mieszkania jest bardzo dużo, co sprawia, że zamieszkuje je praktycznie cały przekrój społeczeństwa. Czynsze i opłaty pozostają na niskim poziomie. Wiedeń jest uznawany za wzorcowy przykład o odpowiednio rozwiniętym mieszkalnictwie komunalnym.
Polski przykład mieszkalnictwa komunalnego – Łódź odda kilkaset nowych mieszkań
Polskie gminy także dostrzegają problemy na rynku nieruchomości. Przyjrzyjmy się bliżej Łodzi. Aktualnie jest tam ok. 40 tys. lokali komunalnych. Przeliczając ich liczbę na 1000 mieszkańców, okazuje się, że miasto to plasuje się wyżej niż Warszawa czy Gdańsk. Do 2025 roku Łódź ma oddać do użytku kilkaset nowych mieszkań. Nowe inwestycje powstają m.in. na ulicy Przędzalnej. Planowana wysokość czynszu to ok. 11,70 zł / mkw.
Plusy i minusy mieszkań komunalnych
Wśród zalet mieszkalnictwa komunalnego można wymienić m.in.:
- niski czynsz,
- stabilne warunki najmu,
- najczęściej nieruchomości znajdują się w atrakcyjnych lokalizacjach,
- przeciwdziałanie gentryfikacji,
- możliwość wykupienia lokalu w przyszłości po atrakcyjnej cenie,
- wzrost zadowolenia mieszkańców gminy.
Mieszkalnictwo komunalne posiada jednak i swoje wady. Są to m.in.:
- niższy standard wykończenia lokalu niż w innych mieszkaniach dostępnych na rynku,
- wszelkie modyfikacje w lokalu trzeba konsultować z gminą, która jest właścicielem nieruchomości,
- długi czas oczekiwania na mieszkanie,
- konieczność spełnienia wielu wymagań i dopełnienia procedur.
Chęć rozwoju mieszkalnictwa komunalnego jest wynikiem m.in. niepowodzenia dotychczasowych rządowych programów. Miały one wspomóc młode osoby w zakupie mieszkania z rynku pierwotnego. Polacy nadal preferują zakup nieruchomości zamiast wynajmu. Dzięki temu zyskują poczucie stabilności, że z dnia na dzień nie zostaną bez dachu nad głową. Samorządy z reguły przyjmują perspektywę długoterminową, aby w przyszłości usprawnić przydzielanie mieszkań i budowę kolejnych.
Źródło: KRN.pl | 2022-10-07
Czy ten artykuł był dla Ciebie interesujący?
Komentarze (0)
Pokaż wszystkie komentarze (0)