Blokady kół samochodów na terenie prywatnym

Konieczne jest ustalenie jednolitej i jednoznacznej procedury postępowania funkcjonariuszy policji w przypadku blokowania prywatnego terenu.

Rzecznik Praw Obywatelskich zgłasza problem odmowy podjęcia przez funkcjonariuszy policji interwencji w sytuacjach blokowania przez właścicieli lub zarządców prywatnego terenu, lub inne osoby działające w ich imieniu, kół pojazdów zaparkowanych na terenie znajdującym się poza drogą publiczną. Obecnie obowiązujące akty prawne nie precyzują jednoznacznie tego zagadnienia. Istnieje wątpliwość, czy w takim przypadku funkcjonariusze policji winni podejmować czynności służbowe prowadzące do przymuszenia osoby prywatnej do zdjęcia założonej blokady.

Zebrane w toku przedmiotowego postępowania przez Rzecznika Praw Obywatelskich materiały wskazują, że praktyka w tym zakresie jest rozbieżna. Z jednej strony stwierdza się, że samo założenie blokady na koło pojazdu na terenie znajdującym się poza drogą publiczną nie jest przestępstwem lub wykroczeniem, zatem brak jest podstaw prawnych do żądania przez funkcjonariuszy policji usunięcia blokady przez zarządcę terenu prywatnego. Natomiast według drugiej interpretacji, założenie blokady wyczerpuje znamiona przestępstwa z art. 288 kodeksu karnego. Zgodnie z tym przepisem ten, kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Ściganie tego przestępstwa następuje na wniosek pokrzywdzonego. Może też być wykroczenia z art.124 kodeksu wykroczeń w postaci uczynienia rzeczy niezdatną do użytku. Zgodnie z tym przepisem kto cudzą rzecz umyślnie niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, jeżeli szkoda nie przekracza 250 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo są karalne. Ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego. W razie popełnienia tego wykroczenia można orzec obowiązek zapłaty równowartości wyrządzonej szkody lub obowiązek przywrócenia do stanu poprzedniego.

Funkcjonariusze policji winni więc podjąć interwencję polegającą na wezwaniu osoby naruszającej prawo do zdjęcia blokady, a w razie niepodporządkowania się przezeń wezwaniu, zastosować adekwatne środki, celem przywrócenia stanu zgodnego z prawem. Skargi od obywateli podnoszących zarzuty naruszenia prawa, w tym braku oczekiwanych przez nich skutecznych działań ze strony policji, w ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich, wymagają ustalenia jednolitej procedury postępowania funkcjonariuszy policji w sytuacjach zakładania przez podmioty prywatne blokad na koła. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się więc do Komendanta Głównego Policji z prośbą o rozważenie potrzeby podjęcia działań, których następstwem będzie ustalenie jednolitej i jednoznacznej procedury postępowania przez funkcjonariuszy policji w takich przypadkach.