[ powrót ]Jak uznał Sąd Najwyższy, jeżeli w skutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego tylko część nieruchomości straciła na wartości, ale cała nieruchomość stała się więcej warta, to właściciel nie ma prawa do odszkodowania od gminy za tę część nieruchomości, której wartość się zmniejszyła.
Sprawa dotyczy interpretacji art. 36 ust. 1 ustawy z 1994 roku o planowaniu przestrzennym. Ponieważ jednak obecnie obowiązujący art. 36 ust. 1 obecnej ustawy z 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ma prawie identyczne brzmienie, interpretacja dotyczy też aktualnego stanu prawnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego „korzystanie z nieruchomości lub jej części, w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy przede wszystkim odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę”. Może też żądać wykupienia nieruchomości lub jej części albo zamiany na inną.
W przedmiotowej sprawie z roszczeniem o odszkodowanie wystąpił przeciwko gminie właściciel nieruchomości, której przeznaczenie w części zmieniono z budowlanej bez żadnych ograniczeń na obszar odroczonego inwestowania. Wartość tej części zmalała, więc właściciel zażądał od gminy odszkodowania równego różnicy. Ta odmówiła, ponieważ wskutek zmiany w planie ogólna wartość całej nieruchomości nie tylko nie zmalała, ale wzrosła. Przeznaczenie bowiem innej części nieruchomości zmieniono z rolnego na budownictwo i usługi. Sąd Najwyższy w przedmiotowej sprawie uznał, że odszkodowanie przysługuje wtedy, gdy korzystanie przynajmniej z części nieruchomości w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem staje się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, ale ponadto przepis wymaga, aby właściciel lub użytkownik nieruchomości poniósł rzeczywistą szkodę. Chodzi przy tym o całą nieruchomość, a nie o jej część. Nie można mówić o rzeczywistej szkodzie, jeśli w wyniku zmiany planu wartość nieruchomości zwiększyła się. Inaczej byłoby, gdyby nieruchomość została podzielona na odrębne działki przed zmianą planu.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.10.2007 roku sygn. V CSK 230/07.
[ powrót ]