Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego przeprowadził postępowanie wyjaśniające, w trakcie którego stwierdzono, że na pewnej działce znajdują się samowolnie wybudowane 22 garaże blaszane.

Organ I instancji stwierdził, iż w/w obiekty zostały wykonane przed 1 stycznia 1995 r. Następnie Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego orzekł o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie 22 garaży blaszanych jednostanowiskowych parterowych, z dachem dwuspadowym, wybudowanych bez decyzji pozwolenia na budowę.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że interes właścicieli działki reprezentuje Spółdzielnia A. Odnośnie do przedmiotu postępowania stwierdzono, że przedmiotowe garaże były wybudowane w ramach jednej polityki inwestycyjnej w latach 1970-1993. Ponadto organ wskazał, że analiza zgromadzonego materiału dowodowego potwierdziła fakt, iż wykonane garaże są zgodne z obowiązującymi w chwili ich budowy przepisami prawa, w tym techniczno-budowlanymi, i mogą być użytkowane zgodnie z przeznaczeniem.

Od powyższej decyzji odwołał się właściciel 23 garażu na przedmiotowej działce, wskazując, że na terenie, którego jest jednym ze współwłaścicieli, znajdują się 23, a nie 22 garaże oraz, że jedynie jego garaż nie został zalegalizowany decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Odnosząc się do zarzutów wskazanych w odwołaniu WINB, podkreślił, że przedmiot niniejszego postępowania nie obejmuje garażu wybudowanego przez skarżącego w 2013 r. W tym zakresie prowadzone jest oddzielne postępowanie administracyjne.

Organ odwoławczy wskazał, że z przeanalizowanego materiału dowodowego wynika, że 22 garaże powstały w latach 1970-1993. WINB wskazał, iż w niniejszej sprawie ustalono, że: przedmiotowe garaże zostały wybudowane samowolnie w okresie obowiązywania ustawy Prawo budowlane z 1974 r.; w okresie ich wybudowania nie naruszały przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; nie powodują niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia albo niedopuszczalnego pogorszenia warunków zdrowotnych lub użytkowych dla otoczenia; nie zachodzi potrzeba nakazania inwestorom wykonania zmian lub przeróbek, niezbędnych do doprowadzenia obiektu budowlanego, terenu nieruchomości lub strefy ochronnej do stanu zgodnego z przepisami; są zdatne do użytku, co potwierdziły osoby posiadające właściwe uprawnienia budowlane. Na powyższą decyzję organu II instancji skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie wniósł zainteresowany, wskazując że pozostałe 22 garaże zostały zalegalizowane, w związku z tym czuje się pokrzywdzony, gdyż nie otrzymał pozwolenia na użytkowanie swojego.

Organ odwoławczy prawidłowo wskazał na różnice w zastosowaniu Prawa budowlanego z 1974 r. i z 1994 r., w sprawach z zakresu samowoli budowlanej. Różnice w obu tych procedurach wynikają z faktu, że ustawodawca rozróżnia samowolne budowy: na te, które powstały przed 1995 r., oraz te, które powstały po tej dacie. Stosownie bowiem do art. 103 ust. 1 Prawa budowlanego z 1994 r., do spraw wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy (1 stycznia 1995r.), a niezakończonych decyzją ostateczną, stosuje się przepisy ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2. W ust. 2 tego artykułu wskazano zaś, że przepisu art. 48 nie stosuje się do obiektów, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy. Do tych obiektów stosuje się przepisy dotychczasowe.

WSA orzekł, że ustawodawca przyjął, iż zasadą jest stosowanie nowej ustawy. Obejmuje to nie tylko sprawy, w których postępowanie administracyjne jest wszczynane już po wejściu jej w życie (niezależnie od tego, czy dotyczy zdarzeń faktycznych powstałych jeszcze w okresie obowiązywania poprzedniej ustawy), ale także sprawy wszczęte, a niezakończone decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie nowej ustawy. Jak już wyżej wskazano, wyjątek od tej zasady został przewidziany w art. 103 ust. 2 i dotyczy wyłączenia stosowania Prawa budowlanego z 1994 r. po dniu 1 stycznia 1995 r., tylko w odniesieniu do art. 48 tej ustawy i wyłącznie wówczas, gdy przed dniem 1 stycznia 1995 r. budowa obiektu została zakończona. Oznacza to, że art. 103 ust. 2 Prawa budowlanego z 1994 r. odnosi się do sytuacji, gdy obiekt był budowany bez wymaganego pozwolenia przed dniem 1 stycznia 1995 r. Należy podzielić stanowisko organów orzekających, że zgodnie z art. 37 ust. 1 Prawa budowlanego z 1974 r., obiekty budowlane lub ich części, będące w budowie lub wybudowane niezgodnie z przepisami obowiązującymi w okresie ich budowy, podlegają przymusowej rozbiórce albo przejęciu na własność Państwa bez odszkodowania i w stanie wolnym od obciążeń, gdy terenowy organ administracji państwowej stopnia powiatowego stwierdzi, że obiekt budowlany lub jego część:

1) znajduje się na terenie, który zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym nie jest przeznaczony pod zabudowę albo przeznaczony jest pod innego rodzaju zabudowę, lub 2) powoduje bądź w razie wybudowania spowodowałby niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia albo niedopuszczalne pogorszenie warunków zdrowotnych bądź użytkowych dla otoczenia.

Skoro zatem garaż skarżącego został wybudowany po 1995 r., zastosowanie będą miały nowe przepisy Prawa budowlanego. Oznacza to, że jego proces legalizacyjny będzie przebiegał w inny sposób, a subiektywne poczucie krzywdy nie będzie miało wpływu na procedurę.