W jednym z wyroków ze stycznia 2018 r., Sąd Okręgowy uniewinnił prezesa spółdzielni mieszkaniowej oraz uchylił nałożoną na niego grzywnę, za nieudostępnienie przez odpowiedni podmiot na stronie internetowej spółdzielni mieszkaniowej dokumentów określonych w art. 81 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (dalej: „usm”).

Sprawa trafiła do Sądu Okręgowego w wyniku wniesienia apelacji przez obrońcę obwinionego prezesa, od wyroku Sądu Rejonowego.

W zaskarżonym orzeczeniu sąd I instancji uznał, iż wbrew swojemu obowiązkowi prezes dopuścił do tego, że spółdzielnia nie udostępniła swoim członkom dokumentów na stronie internetowej, tj.: statutu spółdzielni, regulaminów, uchwał i protokołów obrad organów spółdzielni, a także protokołów lustracji i rocznych sprawozdań finansowych, co skutkowało według tego sądu spełnieniem wszystkich przesłanek wykroczenia z art. 273 pkt 1 usm.

W apelacji podniesiono, iż Sąd Rejonowy dokonał błędnej wykładni art. 81 ust. 3 usm, (stanowiącego, że „statut spółdzielni mieszkaniowej, regulaminy, uchwały i protokoły obrad organów spółdzielni, a także protokoły lustracji i roczne sprawozdanie finansowe powinny być udostępnione na stronie internetowej spółdzielni”). Według strony odwołującej, przepis ten ma charakter fakultatywny, o czym świadczy użyte w nim słowo: „powinny”, które nie jest równoznaczne ze słowem: „muszą” udostępniać. Ponadto sądowi I instancji zarzucono dokonanie błędnej wykładni art. 273 pkt 1 w zw. z art. art. 81 ust. 3 usm. Z brzmienia pkt 1 wymienionego wyżej. przepisu („kto, będąc członkiem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, pełnomocnikiem, albo likwidatorem, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że spółdzielnia: 1) nie udostępnia członkowi spółdzielni mieszkaniowej odpisów oraz kopii dokumentów, o których mowa w art. 81”), wynika, iż penalizacji podlega nieudostępnienie odpisów oraz kopii dokumentów, a za takie nie mogą zostać uznane dokumenty publikowane na stronie internetowej, o której mowa w art. 81 ust. 3 usm.

Sąd Okręgowy podzielił argumentację zaprezentowaną przez stronę odwołującą i uznał apelację za zasadną. W uzasadnieniu swojego wyroku wskazał, że Sąd Rejonowy przy interpretacji przepisów usm, naruszył zasadę zakazu wykładni rozszerzającej na niekorzyść sprawcy. Niesłuszne wobec tego było uznanie, iż brak publikacji (na stronie internetowej spółdzielni) określonych dokumentów skutkowałby automatycznie odpowiedzialnością karną.

Artykuł 273 ust. 1 usm wprost wskazuje, że zakazane pod groźbą kary jest nieudostępnienie odpisów i kopii dokumentów, a nie niedopełnienie obowiązku zamieszczenia określonych dokumentów na stronie internetowej. Sąd nie wyklucza, iż zamieszanie takich dokumentów byłoby ze strony spółdzielni działaniem pożądanym, ponieważ dzięki tym informacjom członkowie spółdzielni mieliby ułatwiony dostęp do najnowszych dokumentów, a co za tym idzie, mogliby na bieżąco kontrolować działalność organów spółdzielni. Nie uzasadnia to jednak w wyżej wymienionym stanie faktycznym, wymierzenia sankcji karnej prezesowi spółdzielni mieszkaniowej.

Wyrok Sądy Okręgowego w Koszalinie V Wydział Karny Odwoławczy, z 16 stycznia 2018 r., sygn. akt V Ka 741/17.

Krzysztof Janowski radca prawny